Scherven uit de Schoutenstraat
Vondst op vrijdag
12 december 2025
Voor deze Vondst op Vrijdag neemt Maartje ons mee naar de Schoutenstraat. Een straat waar ze met veel plezier woonde. En waar in 2014 een opgraving was bij het hoekpand waar nu de schoenenwinkel van de Mulders zit.
Eén van de leukste aspecten van wonen aan de Schoutenstraat, was de betrokkenheid van de winkeliers. Ze kenden mijn partner en mij bij naam. Ze vroegen hoe het ging en soms – als ik geluk had – kreeg ik een gratis frietje van de shoarmatent. In het drukke stadscentrum voelde dat kleine stukje gemeenschap bijna dorps aan, zoals ik dat kende uit Langedijk.
Eeuwenlang een bakkkerij
Het gevoel dat ik daar had, was waarschijnlijk niet nieuw. Eeuwenlang hebben bewoners hier hetzelfde gevoel van gemeenschap ervaren. In het hoekpand zat broodbakkerij De Spaarpot. Vanaf het begin van de zeventiende eeuw tot 1927. Al in 1639 wordt de bakkerij genoemd in een akte over het buurpand. Ik vind het een prachtig idee dat iemand in 1820 zijn brood haalde bij bakker Jan Broers. Terwijl een ander, ruim honderd jaar later, brood haalde bij bakker A.W. Bernards. Dit soort dingen maken de geschiedenis, het verhaal van Alkmaarders door de tijd heen, tastbaar.
14e– eeuws huis ging verloren bij brand
Tijdens de opgraving kwamen er echter sporen tevoorschijn die nog verder teruggaan dan de zeventiende eeuw. Zo vonden archeologen resten van een woonhuis dat na 1305 was gebouwd. Het huis had een kleivloer en wanden van vlechtwerk met leem. Dit huis is verloren gegaan in de stadsbrand van 25 mei 1328. Hoe hevig die brand moet zijn geweest, blijkt uit de aangetroffen leemwanden. Door de hitte waren ze rood gebakken tot een harde massa. Met verkoolde houtresten van het vlechtwerk er nog in vastgeklampt. Uit deze laag kwamen ook een aantal vondsten. Zoals dit bolle kannetje. Met een hals in de vorm van een trechter en met een hoge geribbelde kraagrand. Erg leuk dat je op de onderkant de duimafdrukken ziet. Maar ook dit kannetje heeft flink wat roetsporen opgelopen van de brand.
(Klik op de foto voor het onderschrift. Tekst gaat verder onder de foto’s)
Scherven uit de IJzertijd
Daaronder vonden de archeologen nog oudere sporen. En dan bedoel ik echt ver terug in de tijd. Naar het begin van onze jaartelling en zelfs de late IJzertijd. Op 29 augustus schreef collega Guus in deze rubriek al over ‘Krassen uit de ijzertijd’, gevonden bij het Canadaplein. Ook aan de Schoutenstraat kwamen sporen tevoorschijn uit die tijd! Er werden potscherven gevonden uit een zanderig veenpakket. Tussen die scherven zat een randfragment van typisch ‘streepband aardewerk’ En dat is kenmerkend voor de late IJzertijd en de vroeg-Romeinse tijd.
(Klik op de foto voor het onderschrift. Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het blijft bijzonder om zo’n scherf vast te houden en te beseffen dat iemand dit ruim tweeduizend jaar geleden heeft gemaakt. Heel mooi hoe zo’n klein voorwerp de levens van toen en nu met elkaar verbindt.
Deze Vondst op vrijdag wordt samengesteld door Maartje Kramer, depotbeheerder in het Archeologisch Centrum, team Erfgoed, gemeente Alkmaar.
Lees ook over aardewerk uit de ijzertijd op Oneindig Noord-Holland.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’
Krassen uit de ijzertijd
