Uit de tijd van het beleg..
Vondst op vrijdag
2 februari 2024
Ik ben nu halverwege het pas verschenen boek van Harry de Raad over het beleg van Alkmaar in 1573. Hierin neemt Harry ons mee in de dagen van het beleg en dan speciaal de periode 1566-1576! Interessant en soms extra pakkend. Zeker als hij schrijft over een huis op de plek waar wij ooit zelf een opgraving deden. Dat was in 2001 aan de noordzijde van de Langestraat, na het faillissement van de Firma Spruyt (van het voormalige warenhuis).
Voor het realiseren van de nieuwe winkel werd toen de vloer verwijderd. Een mooie gelegenheid voor een archeologisch onderzoek. En daarbij kwamen funderingen, vloeren en water tevoorschijn, maar ook beerputten van een groot huis dat hier ooit stond.
En het is dit huis dat Harry in zijn boek vermeldt als het grote woonhuis van de weduwe van Willem van Oudshoorn, Hester Dircksdochter van Rollant. Zij was in 1572 Alkmaar ontvlucht, waardoor het huis leeg stond. Besloten werd het pand te verbouwen tot woonhuis voor Diederick van Sonoy, de bekende geuzenleider, edelman en gouverneur van het Noorderkwartier. De man die een sleutelrol vertolkte in de overwinning op de Spanjaarden in 1573.
Toch heeft Sonoy er uiteindelijk nooit gewoond. Na het beleg trok hij in het pand dat nog altijd bekend staat als Hof van Sonoy aan de Gedempte Nieuwesloot. Het pand in de Langestraat werd tijdens het beleg en enige tijd erna gebruikt als verblijfplaats voor wel dertig militairen.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Aan de hand van dit verhaal ben ik natuurlijk meteen in de vondsten gedoken van de opgraving aan de Langestraat. Helaas bleek daar weinig tussen te zitten uit de tijd van het beleg. Behalve een deel van een fraaie steengoed kan van het atelier van Hans Hilgers met de zeven deugden, en wat fragmenten van een Italiaanse kan met antropomorfe reliëfs (en antropomorf betekent dat ze zijn afgeleid van het menselijk lichaam).
Op het schilderij dat gemaakt is in de periode van het beleg, zie je het grote huis in het midden (met het torentje ernaast)
Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’
