Monster uit monster

Detail op dinsdag

13 februari 2024

Heb je de pomp bij de Visbanken in het centrum van Alkmaar wel eens van dichtbij bekeken? De uitloop is van gegoten messing en heeft de vorm van een waterspuwend fabeldier. Het vervaarlijk fronsende waterdier heeft gladde opengesperde neusgaten, kieuwplaten en een flinke bek. Dat doet denken aan de fantasierijke zeemonsters zoals je die ook wel op oude zeekaarten ziet.

Tekst gaat verder onder de foto’s.

Maar ook de rozet rond de spuwer is geen gewoon bloemmotief. De beestachtige spuwer komt uit de opengesperde mond van een masker, met bolle ogen en een motief van bladeren. In de kunsthistorie heet zo’n masker van bladeren een ’groene man’, of ook wel een mascaronne.

Een mascaronne is zowel mens als plant, en het is al een heel oud verschijnsel. Het is goed mogelijk dat bij de vernieuwing van de hardstenen pomp in 1882, de uitlopen en rozetten van de oude pomp uit 1785 werden hergebruikt.

Dit detail is uitgelicht door Anne Pauptit, monumentenadviseur team Erfgoed, gemeente Alkmaar