De mooiste schutting
Detail op dinsdag
23 september 2025
Voor de mooiste schutting van Alkmaar loop je over de Gedempte Baansloot. Daar is een erfafscheiding gemaakt die duidelijk bij een groot en rijk huis hoorde. Weliswaar van hout, maar in de achttiende eeuw helemaal klassiek vormgegeven. De schutting heeft pilasters. Dat zijn muurpijlers die een beetje uitsteken en die eruitzien als een soort zuilen. En die pilasters hebben geprofileerde basementen (onderkanten) en kapitelen (bekroningen).
De vakken zijn vormgegeven alsof het grote banden natuursteen zijn. In de vakken zijn grote ovale openingen of medaillons gemaakt. Die zijn doorzichtig afgedicht met een rasterwerk van ijzerdraad. Boven de poort staat een klassiek driehoekig fronton. Dit lijkt misschien een inrit. Maar de schutting lag destijds aan een smal watertje, de Baansloot. De toegang moet dus bedoeld zijn geweest voor vervoer over water.
Het huis heeft aan de Oudegracht een poort waar de koets kon inrijden.
(Klik op de foto voor het onderschrift. Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het uitzicht vanuit de tuin was oorspronkelijk trouwens minder beperkt dan tegenwoordig. Nu kijk je uit op de monumentale villawijk Kennemerpark. Maar vroeger lagen daar de lijnbanen van de stad. Die waren beplant met boompjes. Uiteraard in nette rijen, zoals op oude kaarten is te zien. Kennelijk was de bezitter van het huis met tuin aan de Oudegracht destijds ook gesteld op een zekere mate van privacy. Door de medaillons in het hek had je nog slechts een beperkt uitzicht en inkijk.
Tegenwoordig kun je over de Gedempte Baansloot lopen. En kun je, als je wilt, je neus bijna door het hekwerk van de medaillons steken. Vandaar waarschijnlijk dat de inkijk nog wat verder beperkt is door strategische beplanting.
Aan de rijke vormgeving herken je dus de oorspronkelijke welstand. Maar het terugkerend onderhoud aan deze houten erfafscheiding maakt het ook nu nog tot een kostbare aangelegenheid.
Dit detail is uitgelicht door Anne Pauptit, monumentenadviseur team Erfgoed, gemeente Alkmaar
