Een eiken puibalk uit 1909

Detail op dinsdag

5 maart 2024

Een wandeling door de Emmastraat in Alkmaar is een garantie voor kijkplezier. Op nummer 107 valt een eikenhouten puibalk op. Dat is eigenlijk een bouwtechniek, die na de zeventiende eeuw langzamerhand uit de gratie raakte. En vanaf de negentiende eeuw kregen sowieso de moderne materialen de voorkeur, zoals bijvoorbeeld gewalste ijzeren binten. Met deze dragende blank gelakte eiken balk, nadrukkelijk in het volle zicht, moet de ontwerper dus een bedoeling hebben gehad.

In 1908 ontwierp de bekende Alkmaarse architect P.N. Leguit hier een rij van drie aaneengeschakelde schilderachtige woonhuizen, die elk afzonderlijk werden gerealiseerd. Opdrachtgever en eerste bewoner van het hoekhuis was G.D.L. Graafland. De stijl was ‘Oud-Hollands’, net als het huis met de luiken op de hoek van deze straat, van dezelfde architect. In de keuze voor de houten puibalk is ook de invloed van de arts-and-craftsbeweging herkenbaar: de herwaardering van het ambacht als reactie op de industriële negentiende eeuw. Het huis is heel rijk aan details: siermetselwerk in de gevels, een gesneden balkonhek, uitkragende natuurstenen draagstenen op de hoek, enzovoort. In de houten puibalk zijn trouwens ook versieringen uitgehakt. In lineaire jugendstil, in een motief dat terugkeert in de blank gelakte voordeur.

Dit detail is uitgelicht door Anne Pauptit, monumentenadviseur team Erfgoed, gemeente Alkmaar