Een levensechte ossenkop

Detail op dinsdag

23 januari 2024

Vanaf de geveltop van ‘Ons Café ’t Kantoor’ kijkt een levensgrote ossenkop uit over de terrassen op de Platte Stenenbrug in Alkmaar. De oude naam ‘De Ossenkop’ gaat terug naar de schoenenwinkel en leerhandel van A. Lohman-Renckens, die hier sinds de negentiende eeuw gevestigd was. In een advertentie in de Nieuwe Langedijker Courant uit 1894 wordt de ossenkop al genoemd. Zoon Anton Lohman zette de zaak met nieuwe energie voort, en was in 1914 de opdrachtgever voor de nieuwbouw van het voorste gedeelte van het woon-winkelpand.

De nieuwbouw was in Jugendstil, in een fraai uitgewerkte vorm. Met kenmerkende zweepslagvormen in het smeedwerk, bijpassend glas-in-lood, en een gevelafwerking in baksteen, afgewisseld met Udelfanger Zandsteen blokken en banden. In de geveltop werd een ossenkop mee-ontworpen. Waarschijnlijk had de voorganger van de huidige gevel ook al een dergelijke ossenkop.

(Tekst gaat verder onder de foto)

Omdat het café op dit moment in de steigers staat voor onderhoudswerk, konden we de kop van dichtbij bekijken. Hij blijkt gemaakt te zijn van naaldhout en de hoorns zijn van … jawel, echte koeienhoorn. De kop is even oud als de gevel, maar of deze hoorns ook al meer dan een eeuw in weer en wind staan, is moeilijk te zeggen. Het geheel is jammer genoeg is zo’n slechte staat dat de aannemer nu op zoek is naar zowel een beeldhouwer-houtsnijder, als naar een adresje waar je ossen- ofwel koeienhoorns kunt kopen. De ossenkop zal opnieuw rood worden, om zich te onderscheiden van ‘het Witte Ossenhooft’. Dat is namelijk de oude naam van café De Amstel, schuin tegenover ’t Kantoor aan dezelfde Platte Stenenbrug. Mocht je er binnenkort eens langs komen, dan kun je zien dat de bijpassende gevelsteen met een witte ossenkop nog bewaard is gebleven…

Dit detail is uitgelicht door Anne Pauptit, monumentenadviseur team Erfgoed, gemeente Alkmaar