Feestelijke nok aan de Metiusgracht

Detail op dinsdag

7 maart 2023

Op het dak van een huis aan de Metiusgracht in Alkmaar kun je, als je goed kijkt, nog zien dat de nok op een bijzondere manier is afgewerkt. De versiering is in vervallen staat, maar toch.

Het huis uit 1906 heeft een dak met donkergrijze ongeglazuurde kruispannen. Daarbij hoort in de regel een speciale nokvorst in min of meer driehoekige vorm. En hier is de nokvorst nog extra versierd met een zogenoemde dakkam. De gebakken stukken kam zijn destijds ingelaten in een groef in de nokvorst, en zijn er vervolgens in vastgemetseld. Dat betekent dat de bijbehorende nokvorsten dus ook van een speciaal type zijn. De kam bestaat uit een sierlijke reeks driebladen, die afwisselend nog in knop en volledig ontplooid zijn. (Tekst gaat verder onder de foto’s)

Dergelijke nokversieringen hebben overigens geen nut. Ze komen van oudsher op rijker vormgegeven panden voor, zoals kathedralen en raadhuizen. Sinds ze industrieel kunnen worden gemaakt, zoals bij de keramische vorsten aan de Metiusgracht, zie je ze ook op rijke huizen. Al zijn opengewerkte nokkammen als deze in Alkmaar erg zeldzaam.

Elke week kiest één van onze monumentenadviseurs een detail uit om nader te beschrijven. Dit detail werd uitgelicht door Anne Pauptit.