Kantelend kerkraam
Detail op dinsdag
1 juli 2025
De kerkramen van de Noordeinder Vermaning in Noordeinde kunnen nooit helemaal van hout zijn. Dat zie je al van een afstand, aan de indeling van de ramen. Zulke gebogen raamroeden met zulke fijne details, kunnen eigenlijk alleen maar in gietijzer worden gemaakt. De sierlijk in- en uitzwenkende roeden zitten in een houten raamwerk. Ook de grote kozijnen, waar de ramen in zijn gezet, zijn van hout.
Het bovenste, halfronde deel van de kerkramen kan heel eenvoudig open om te luchten. De ramen draaien horizontaal op twee vaste pennen. Die pennen zijn zorgvuldig zo geplaatst, dat het kantelende raam in evenwicht is. Het oppervlak boven en onder het kantelpunt is precies gelijk. Zo kan het open raam niet plotseling door de wind worden dichtgeblazen, of juist verder open. Dit eenvoudige systeem functioneert zonder problemen. Al sinds de bouw van deze kerk. Dat kunnen we zien aan het flinterdunne mat geëtste vensterglas. Dat is nog helemaal gaaf en vermoedelijk even oud als het raam.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Een vermaning is een kerk voor een doopsgezinde gemeenschap. Deze vermaning werd in 1873 ontworpen door architect J.H. Lehman. De kerk is in 1874 gebouwd. De doopsgezinde kerkgemeenschap houdt hier nu geen kerkdiensten meer. In plaats daarvan is het gebouw nu 0vrij toegankelijk voor publiek. Er is een picknicktuin en je kunt er tweedehands boeken kopen. Vandaar dat de kerk ook wel boekenkerk wordt genoemd.
En ook dit jaar is de Noordeinder Vermaning aan het Noordeinde 18 weer open op Open Monumentendag, zondag 14 september. Kun je meteen even de kunstige ramen inspecteren!
Dit detail is uitgelicht door Anne Pauptit, monumentenadviseur team Erfgoed, gemeente Alkmaar
