Terracotta kraagstenen

Detail op dinsdag

19 augustus 2025

Aan de Oostgraftdijk 43, vlak naast de dorpskerk in Oost-Graftdijk, staat een pand met een breed uitkragend dakoverstek. Voor de steunpunten van dit uitstekende dak koos de ontwerper een nieuwerwets materiaal. De sierlijk vormgegeven kraagsteentjes in de gevel zijn gemaakt van terracotta, of gebakken klei. Het is een materiaal dat in de negentiende eeuw in opkwam. En het werd gebruikt voor dit soort bouwonderdelen die seriematig gemaakt werden.

(Tekst gaat verder onder de foto’s)

De steunklos is versierd met een typisch negentiende-eeuwse bladmotief. Daarvoor is eerst een mal gemaakt waarin de kleipap werd gegoten. Na het opstijven kon het resultaat uit de mal worden gehaald, en verder drogen. Vervolgens werden de kraagsteentjes gebakken, net als dakpannen.

Het was trouwens een bestaand pand dat in 1885 ingrijpend werd verbouwd en uitgebreid. En het was de gemeentearchitect van Graft, T.C. van der Sterr, die hiervoor tekende. Onder het nieuwe dak met de mooie kraagsteentjes, zat voortaan niet alleen het dorpsschooltje. Maar ook een woning voor de dorpsonderwijzer.

Dit detail is uitgelicht door Anne Pauptit, monumentenadviseur team Erfgoed, gemeente Alkmaar

Hardstenen gootklossen

Een ding is zeker voor de bewoners van Kanaaldijk 75 in Koedijk: de gootklossen zullen nooit rotten. Ze zijn namelijk gemaakt van hardsteen. Dat is een dure oplossing, die je eigenlijk alleen zag bij overheidsgebouwen.