Betje Graat-Lampe, de binnenmoeder van het Huis van Achten
Citaten uit de biografie van Wim Admiraal
Betje Graat-Lampe heeft een zwaar leven achter de rug als ze aangesteld wordt als moeder in het Huis van Achten. Ze trouwt op 18 januari 1852 te Alkmaar met Hendrik Johannes Graat. Ze krijgen vier kinderen, waarvan er twee al jong sterven. Hendrik Johannes Graat overlijdt in 1865. Elisabeth is dan 44 jaar. Haar twee overgebleven kinderen Maria en Thomas, zijn elf en acht jaar oud.
Betje voorziet in haar levensonderhoud met een winkel in potten en pannen Ook heeft ze een soort wasserij, waarmee ze adverteert in de krant. Totdat zij Koosje Wijdeman opvolgt als binnenmoeder in het Huis van Achten. Het is 1873 en Betje is 53 jaar. Bijna achttien jaar is zij de moeder van het Huis van Achten, tot haar onverwachte dood.
Tijdens een ingelaste vergadering van de regenten en de rentmeester vermeldt de voorzitter dat “op 25 juni 1891 de moeder van de proveniers, Elisabeth Graat-Lampe, ten gevolge van hevige brandwonden, door haar de vorige dag verkregen, overleden is. Betreurende de droevige gevolgen, die het ongeluk met petroleum voor haar en haar huis heeft, was het thans nodig te bespreken, wie voorlopig met de directie in huis zal worden belast. De dochter van de moeder, Mej. Jansen, heeft aangeboden in het huis te blijven tot de nieuwe moeder haar betrekking zal aanvaarden en zolang haar functie waar te nemen. Voor haar eigen huishouding heeft zij hulp genomen.”
Het aanbod van dochter Marie Jansen-Graat wordt door de regenten aangenomen en zij wordt tijdelijk in dienst genomen. Zij is net 38 jaar en woont op het Verdronkenoord. Haar huishouding bestaat op dat moment uit haar man Hermann Jansen en tien kinderen. De jongste is nog geen jaar oud. Dit kleinkind van moeder Elisabeth heeft het verhaal levend gehouden. Over haar oma die is verbrand door het omvallen van een petroleumstelletje.
(tekst gaat verder onder de foto’s)
Wim Admiraal over het portret ‘Mijn moeder vertelde dat er een geschilderd portret van Elisabeth bij haar ouders aan het Verdronkenoord in de kamer hing. Mijn opa heeft dit portret aan het Stedelijk Museum Alkmaar geschonken. Inmiddels hangt het portret in het Huis van Achten in de provenierskamer. Hiermee is Elisabeth symbolisch weer thuis.’
Besluit
In de vergadering van de regenten en de rentmeester op 3 september 1894 is een besluit genomen. Binnenmoeder Anna Maria Verhoeven wordt gelast erop toe te zien dat de petroleumstellen door de proveniers niet meer zullen worden gebruikt. Om gevaar op brand in de toekomst te voorkomen.
Huis van Achten / Hofje van Nordingen
