Maartje Kramer is nieuwe beheerder archeologisch depot

“Tastbaar de kneuterigheid van de mens vasthouden”

Maartje Kramer is onze nieuwe depotbeheerder in het Archeologisch Centrum aan de Bergerweg. Ze verruilde de ene droombaan voor de andere. Tot 1 oktober was ze verantwoordelijk voor de theater-  en circuscollectie van het Allard Piersonmuseum voor cultureel erfgoed in Amsterdam. Maar Alkmaar is haar stad. En de kans om ‘schatbewaarder’ te worden van de geschiedenis van Alkmaar kon ze niet laten schieten. In een creatieve online presentatie vertelde ze de archeologen waarom ze juist haar moesten hebben: “Leuk dat ze iets anders vroegen dan een sollicitatiebrief!”

“Dit is een heel bijzondere functie waarmee je in feite tastbaar de kneuterigheid van de mens kunt vasthouden,” vertelt Maartje. “Die kleine dagelijkse dingen die het leven kenmerken. In bepaalde opzichten hebben we het leven een stuk moeilijker gemaakt in deze tijd. Maar potten en pannen gebruiken we nog steeds. Sommige dingen blijven altijd en dat vind ik leuk.”

Wat doe je als depotbeheerder?

“Ik registreer de vondsten en zorg dat ze vindbaar blijven. Voor onszelf, maar ook voor mensen die onderzoek doen. Die zich willen verdiepen in de geschiedenis van Alkmaar. Of iemand van de universiteit die bijvoorbeeld wil kijken hoe de huisraad in Alkmaar eruit zag in een bepaalde periode. Er zijn op dit moment drie dagelijkse gebruiksvoorwerpen uit de zeventiende eeuw te zien in het Rijksmuseum. (Daar is de tentoonstelling ‘Thuis in de 17^de eeuw’ nog te zien tot 11 januari, red.). En daar ga ik nu dus ook over, de bruikleen van vondsten voor exposities. Dan zorg ik voor het uitlenen, maar ook dat het weer veilig terugkomt.”

“Karin, mijn voorgangster, is gelukkig nog wel steeds actief voor het Erfgoedteam. Zij kan mij de komende tijd dus nog persoonlijk begeleiden bij het overnemen van haar taak.”

“De komende tijd zijn we druk bezig met het overschakelen naar een ander systeem. Een nieuw collectiesysteem waarin alles ook makkelijker digitaal terug te vinden is. Daar willen we bijvoorbeeld ook de 3D-foto’s in opnemen die nu worden gemaakt.  Dat ga ik samen doen met Ruben, die daarin gespecialiseerd is. Dat gaan we dan ook toegankelijk maken, zodat iedereen straks thuis op de website onze collectie kan bekijken. Zo breng je de geschiedenis weer wat dichterbij de mensen.”

Heb je al leuke dingen ontdekt in het depot?

“Ja, de glascollectie, bijvoorbeeld. Die heeft heel lang in het Stedelijk Museum gestaan en is nu weer terug. Maar daar zitten heel bijzondere stukken tussen. Maar ook kleding en accessoires, zoals bijvoorbeeld een zijden handschoen uit de achttiende eeuw, gevonden aan het Luttik Oudorp. Dat is toch bijzonder!

Maar er liggen bijvoorbeeld ook skeletten uit de Kapelkerk in het depot. Die zijn teruggekomen van een onderzoek. En dan is het aan om te kijken hoe je daar vervolgens op een respectvolle manier mee omgaat. Het zijn natuurlijk wel resten van mensen die ook recht hebben op een eeuwige rustplaats. Dat wordt een plek op de Algemene Begraafplaats, inclusief steen met tekst. Dat mag ik dus gaan regelen. Bijzonder toch? Niet alleen voor mij hoor, ook voor de mensen van de begraafplaats. Zo’n vraag krijgen zij natuurlijk ook niet elke dag.”

Hoe kwam je bij het Erfgoedteam terecht?

“Een vriend stuurde de vacature door. En ik dacht vooral: ik weet niet of ik dat wel kan. Ondanks het feit dat ik alle kwalificaties had. En die twijfel bleek ook niet nodig, want ik kreeg dus gewoon de baan!
En eigenlijk hád ik al een superleuke baan. Als archivaris bij het Allard Pierson. Het museum met de erfgoedcollecties van de Universiteit van Amsterdam. Ik was verantwoordelijk voor de theater-  en circuscollectie. Kostuums, natuurlijk, maar theater is heel breed. Alles wat ooit op de planken heeft gestaan kan daar terechtkomen. Zoals bijvoorbeeld het afval uit de musical Cats. Maar ook scripts van allerlei toneelstukken. En van het circus waren er vooral veel foto’s en documentaties van optredens. Dan was ik bijvoorbeeld bezig stagenamen van clowns te koppelen aan de echte namen. Dat heb ik tweeënhalf jaar gedaan en ik was het nog lang niet zat. Het was ontzettend leuk werk in een heel leuk team. Maar ja, het was wel Amsterdam. Ik woon al twintig jaar in Alkmaar en voel me echt Alkmaarse. Dus toen deze vacature voorbij kwam, besloot ik het te proberen.”

Geen sollicitatiebrief

“Ik vond het erg leuk dat ze sollicitanten vroegen om iets anders te maken dan een sollicitatiebrief. Ik ben wel een beetje handig met het programma Canva. Dus ik bouwde een site met filmpjes en foto’s waarin ik duidelijk maakte waarom juist ik de nieuwe depothouder zou moeten zijn. Een soort schatbewaarder van de geschiedenis van Alkmaar, zeg maar.

Ik vertelde ook dat archeoloog worden eigenlijk mijn jeugddroom was. Ik dacht alleen dat ik dat niet zou kunnen. Van Havo ging ik naar Vmbo en vervolgens naar het Mbo. Ik koos voor sociaal agogisch werk. Maar tijdens mijn stage merkte ik al dat dat niet echt iets was voor mij. Toen deed ik de opleiding tot onderwijsassistent en dat wekte mijn passie op voor educatie. Ik besloot geschiedenis te studeren, maar dat was geen succes. Ik woonde net op mezelf, alles was nieuw, en studeren kwam er niet echt van.

Tot een vriendin mij wees op de opleiding Cultureel Erfgoed die zij zelf volgde aan de Reinwardt Academie in Amsterdam. En dat was een schot in de roos. Ik had het zo naar mijn zin dat ik de opleiding in één keer heb afgemaakt. Ik ben haar nog altijd dankbaar voor de tip!

Tijdens opleiding deed ik nog een minor Archivistiek (archiefwetenschap, red.). Eigenlijk voor het extra post-hbo-diploma, maar ik bleek het dus gewoon heel leuk te vinden!”

(Tekst gaat verder onder de foto)

En zo langzamerhand vormde zich jouw pad?

“Ja, inderdaad. Voordat ik de baan bij het Allard Pierson museum kreeg, heb ik onder meer bij het Noord-Hollands Archief gewerkt. Daar deed ik ook de sociale media, ook voor Oneindig Noord-Holland. Ik heb gewerkt bij Museum Broekerveiling en rondleidingen gegeven in Stedelijk Museum Alkmaar.

En tijdens mijn studie werkte ik als publieksmedewerker bij verschillende musea, waaronder het Holocaust museum. Dat was ook een heel bijzondere baan. Soms kwam er iemand binnen die zei dat hij hier als kind was gebracht en was ondergedoken. En ik heb een keer samen zitten huilen met een bezoeker. Hij kwam binnen om namen op te zoeken van zijn klasgenootjes van vroeger. Maar die bleken allemaal te zijn overleden in de oorlog…”

Nog steeds blij met je keuze voor deze nieuwe stap?

“Ja, zeker, ik vind het heel leuk! Als ik anderen erover vertel, krijg ik steeds te horen dat ik zo’n gave baan heb. Hoe ik dan uitleg wat ik doe? Ik mag archeologische vondsten veilig houden en in goede conditie voor de toekomst. Van potjes en pannetjes tot en met bijvoorbeeld schedels en skeletten dus. Al is dat laatste voor sommigen wel wat heftig.

Maar er komen dus een heleboel nieuwe dingen op mijn pad. Zo ga ik volgende week naar een cursus leer preserveren. Dan doe ik dus vakinhoudelijke kennis op over leer als materiaal en hoe je dat het beste kunt bewaren voor de toekomst. Daarna misschien een cursus over middeleeuws keramiek. Daar wil ik ook heel graag heen! Dit is echt een baan waar ik heel veel kan leren en waar ik ook zoveel mogelijkheden krijg! Zo maak ik nu ook artikelen voor het Erfgoedmagazine en items voor de sociale media van Erfgoed Alkmaar. En ik hoorde van de collega’s dat ik waarschijnlijk ook wel eens mee mag naar een opgraving. Dus dan komt ook mijn jeugddroom nog een beetje uit!”