Michelle en Johan gaan het avontuur aan op Oudegracht 243
“Een eer om de geschiedenis van dit huis te kunnen bewaren”
Veel mensen kennen het zeventiende-eeuwse huis aan de Oudegracht 243 van de filmpjes met bouwhistoricus Jeroen van der Kuur. In een serie van zes filmpjes nam Jeroen ons begin dit jaar mee door de geschiedenis van dit bijzondere huis dat toen nog in het bezit was van de gemeente Alkmaar. Sinds 27 mei heeft het huis nieuwe eigenaren. Michelle van Nieuwenhoven en Johan Houtman gaan samen het avontuur aan om dit huis tot hun thuis te maken, samen met de 11-jarige Casper. En ook dat avontuur mogen we straks volgen: “Dat je dan met je sneakers uit 2025 op een vloer staat uit 1600, die onder de marmeren vloer uit 1800 bleek te liggen…”
Johan: “We waren op zoek naar een vrijstaand huis aan het water en het liefst ook nog in de binnenstad.”
Michelle: “Maar dat bestaat natuurlijk niet…”
Johan: “We gingen er al vanuit dat het Heiloo zou worden.”
Michelle: “Op een gegeven moment bedachten we opeens: wat zouden we eigenlijk doen als we alleen waren geweest? Toen zeiden we, los van elkaar, allebei: dan wil ik een huis in de binnenstad. Dus ja, als je dat dan allebei zo graag wilt, waarom dan niet gewoon nu?”
Johan: “Omdat het onbetaalbaar zou zijn. En ja, toen zagen we dit… Er moet veel aan gebeuren, maar dit huis tikte alle boxes.”
Dit kunnen wij…
Michelle: “We hadden er meteen alle vertrouwen in. Dat kunnen wij, dachten wij…
Want het moest toch echt wel Alkmaar worden. Ik hou gewoon echt heel veel van de stad! Wij allebei. Johan zou misschien nog wel kunnen wennen in een dorp, maar ik achteraf toch niet.”
Johan: “Ja, jij bent ook nog eens actief voor allerlei Alkmaarse clubs zoals de Rotary en de 8 October Vereeniging. Maar ik heb vroeger in de Noordoostpolder gewoond en vooral in de zomer vond ik het prachtig daar. Inmiddels voel ik wel echt die binding met Alkmaar.”
Michelle: “Zelfs zo sterk, dat je nu juicht als AZ wint, terwijl je altijd voor Ajax was.”
Johan: “Ja, het is gewoon een mooie stad met een historisch centrum en dichtbij het strand. Groot genoeg om stad te zijn en klein genoeg voor het dorpse gevoel van ons kent ons en doe maar normaal.”
Michelle: “Ja, je kan hier wel gewoon zijn wie je bent.”
(Klik op de foto voor het onderschrift. Tekst gaat verder onder de foto’s)
Een stukje historie helpen conserveren
Michelle: “Relationeel waren we er ook wel aan toe om zo’n stap te zetten. Iets samen aan te gaan waar we allebei verliefd op zijn. En waar we onze toekomst vorm willen geven. En daarbij wilden we dus graag die bruis van de binnenstad. We vinden historie allebei heel belangrijk en het is heel fijn dat we in de gelegenheid zijn om hier een stukje historie te helpen conserveren. We zien onszelf in feite als passant in dit huis dat al zo oud is. Het is mooi om er deels je eigen stempel op te drukken en daarmee ook weer een nalatenschap te creëren.”
Johan: “Er zijn landen op de wereld die niet zo oud zijn als dit huis…”
Michelle: “Als je nagaat dat die marmeren vloer in de gang uit 1800 komt. Dat is al best oud. Maar dan ontdek je daaronder dus een vloer uit 1600. En daar sta je dan op met je sneakers uit 2025. Die gelaagdheid, dus. Ik vind het een eer om de geschiedenis van dit huis te kunnen bewaren.”
“We merken nu al dat het huis een enorm aanzuigende werking heeft. Casper van 11 verhuist met ons mee. Maar ik heb ook twee volwassen dochters die al uit huis zijn. Eén van de twee woont hier zelfs vlakbij. Maar die zijn hier heel vaak te vinden. We voelen ons nu al allemaal thuis in dit huis. Het ziet er nog niet uit, maar iedereen wil hier zijn.”
Johan: “En het is verbazingwekkend hoe stil het is hier. Waar we nu wonen, in Overdie-West hoor je altijd het verkeer van de ringweg en de rotonde bij de Kooimeer. Maar hier is het gewoon stil. Je hoort alleen de vogels en af en toe een kerkklok.”
Hoe koop je nou een monument?
Michelle: “Het pand was in eigendom van de gemeente. En voordat we het gingen kopen, was er al veel bekend. Het team Erfgoed, dat hier ook onderzoek had gedaan in het huis, stelde meteen hun kennis beschikbaar.”
Johan: “We kregen het rapport van de vakgroep en daardoor wisten we al redelijk goed welke elementen historische waarde hebben en welke niet. Zo wisten we wat er wel en niet zou mogen. Ook zijn we samen met de erfgoedspecialisten door het huis gelopen en hebben we besproken wat weg mocht en wat moet blijven. Zo moet de voorkamer grotendeels intact blijven. We moeten zoveel mogelijk de oudste indeling respecteren. De oude trap moet blijven… Maar die is veel te stijl, dus we willen een nieuwe trap op een andere plek en gelukkig kan dat ook.
Zelf hadden wij Jeroen Twisk van Twisk Monumentenadvies ingehuurd om samen met ons te gaan kijken en ons te adviseren.”
Michelle: “Als je zo’n huis als dit wilt kopen, moet je niet denken: we slopen alles eruit en laten alleen de muren staan. Dat was misschien makkelijker geweest maar dat was geen optie. Dat wilde de gemeente niet, maar wij zelf ook niet.”
(Klik op de foto voor het onderschrift. Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het is niet allemaal recht
Johan: “Maar ja, zo’n huis dat al vierhonderd jaar bestaat, is dus wel hier en daar verzakt. En het is allemaal niet meer zo recht.”
Michelle: “De sanitaire voorzieningen waren matig, er is bijvoorbeeld geen douche. En er waren nog overal gaskachels. Zo’n rapport van de gemeentelijke bouwhistoricus helpt wel, want dan weet je waar je aan toe bent. Maar het is dus niet zoiets van: oh, we gaan even een paar maanden klussen en dan zijn we klaar.”
Johan: “We begrepen dat deze aanpak ook voor de gemeente redelijk nieuw is. Om dus van tevoren al duidelijk aan te geven wat wel en wat niet mag in een bepaald monument.”
Michelle: “Als je die kennis niet van het begin af aan hebt, kom je voor verrassingen te staan. En dan denk je als eigenaar misschien dat de gemeente alleen maar dwars ligt. Dat je gewoon helemaal niks mag. En zo ervaren wij het dus helemaal niet.”
Johan: “Dat wil niet zeggen dat we het overal mee eens zijn. Voor ons is het belangrijk dat het huis voor zover mogelijk ook aan de moderne wooneisen voldoet. Anders bouw je een museum.”
Je komt nog allerlei dingen tegen
Johan: “Al kom je gaandeweg nog allerlei dingen tegen. Zo blijkt een deel van de vloerbalken in de tussenruimte op de begane grond rot te zijn. Die zijn in de jaren zestig al deels gerepareerd. Dat zijn dingen waar je wel wat mee moet als je wilt dat het huis er over honderd jaar nog staat. Die vloer moet er dus gewoon uit.”
Michelle: “En we vonden die plavuizen vloer. Eerst was de afspraak dat de marmeren vloer terug zou komen nadat het leidingwerk gedaan was. Maar nu daar nog een vierhonderd jaar oude vloer onder blijkt te liggen, is het een ander verhaal. En dan heb je toch de gemeente nodig om mee te denken. Dat zijn gelukkig goede en prettige gesprekken. En het helpt dat wij onze eigen Jeroen hebben als adviseur. Die weet ook heel veel. Dan gaan de beide Jeroens dus in discussie over monumentale waarden.”
Johan: “Ze vullen elkaar meestal aan.”
Michelle: “En uiteindelijk zijn ze het ook gewoon vaak met elkaar eens.”
Johan: “Als je zo’n pand wilt bewaren voor de toekomst, dan moet je het ook wel een beetje van deze tijd kunnen maken. Je moet het normaal kunnen gebruiken als bewoner.”
Michelle: “De achterkamer boven heeft bijvoorbeeld een kastenwand met drie kastdeuren en die zijn monumentaal, die mogen niet weg. Dat is nog best lastig, want daardoor kan er dus geen tweepersoonsbed in die kamer. Maar je wilt boven wel gewoon drie slaapkamers en een badkamer hebben, uiteindelijk.”
Johan: “Daar gaan we dan dus over in gesprek met Jeroen Twisk en dan met de gemeente, om samen te zoeken naar oplossingen.”
Michelle: “En we hebben ook vragen. Want we moeten bijvoorbeeld dat tussenstuk in de woonkamer, de ‘ensuite’ uit 1800, behouden. Maar dat maakt ook dat je niet die balken ziet uit 1600 die daarachter zitten en die in één van de filmpjes werden genoemd.”
We willen ook graag Isoleren
Johan: “Verder moet het aanzicht van de kozijnen natuurlijk blijven zoals het is. Maar er zit nog wel enkel glas in, dus we willen graag isoleren. En eigenlijk moet er dan monumentaal glas in…”
Michelle: “Maar wij willen graag een zo hoog mogelijk comfort, zonder natuurlijk afbreuk te doen aan dat aanzicht.”
Johan: “En dat geldt voor het hele huis, zoals bijvoorbeeld voorzetwandjes voor de muren. En als je toch de vloer doet, is het slim om ook meteen te isoleren en vloerverwarming aan te leggen.”
Michelle: “Inmiddels heeft Jeroen Twisk de restauratievisie naar de gemeente gestuurd met onze denkrichting. En als we daaruit komen, kan de vergunning worden verleend. Intussen merken we wel dat het hier steeds vochtiger wordt nu het herfst is en het huis al een tijdje leegstaat. Elke keer als we hier komen, zetten we maar even een kacheltje aan. Maar leegstand is duidelijk niet goed voor het huis. Dus ik hoop echt dat we snel mogen beginnen.”
Michelle: “De aannemer heeft vanaf eind januari tijd voor ons vrijgemaakt. En dan is het nog ongeveer 40 weken bouwen.”
Spannend?
Michelle: “Ja, dat vind ik wel!”.
Johan: “Je komt toch altijd uitdagingen tegen die je van tevoren niet kunt overzien. Met de bijkomende kosten…”
Michelle: “En voor een stel als wij, zonder gezamenlijke verbouwervaring, is dit project sowieso al een hele uitdaging!”
Johan: “Ik heb een appartement gehad uit 1900 in Haarlem. Dus zelf had ik er wel enige ervaring mee. Het is gewoon heel mooi wonen in zo’n oud huis, je wordt er als het ware een beetje verliefd op, net als hier. Maar destijds ben ik bijna twee jaar bezig geweest om het helemaal woonklaar te maken.”
(Klik op de foto voor het onderschrift. Tekst gaat verder onder de foto’s)
We denken allebei heel anders
Michelle: “We doen het tot nu toe best goed, maar wij denken wel allebei heel anders. Ik ben meer een creatieve denker.”
Johan: “En ik ben meer analytisch en pragmatisch.”
Michelle: “Hij is dol op Excelletjes en daar kan ik dan weer heel weinig mee. Maar we maken steeds structureel tijd vrij om erover te praten. Een momentje om even samen te zitten en met elkaar de weg te bepalen die we gaan bewandelen.”
Johan: “En als we het niet eens worden over iets, dan parkeren we het. Dan laten we het even zitten en komen we er later op terug.”
Michelle: “We hebben wel allebei hetzelfde eindbeeld voor ogen. En om dat te bereiken zijn stappen nodig die je samen moet zetten. Ja, het is een uitdagende maar wel heel aparte reis.
Waarbij je steeds weer nieuwe ontdekkingen doet. Pas maakte ik de kelder schoon en toen wees Jeroen Twisk me op een bepaalde verkleuring die ik dus nog nooit had gezien. Dus nu hebben we weer iets erbij om te vertellen tijdens de rondleiding als er vrienden komen kijken.”
En wanneer gaan jullie er wonen?
Michelle: “Volgend jaar kerst.”
Johan: “Ja, dat lijkt me een mooie uitdaging.”
En tot die tijd mogen we jullie volgen?
Michelle: “Ja, mede door die filmpjes die jullie hebben gemaakt, is dit inmiddels een bekend huis. We krijgen zoveel vragen van mensen die nieuwsgierig zijn. Dus ja, leuk om samen met jullie een vervolg te maken.”
