Restauratiegeschiedenis van het Moriaanshoofd
Zo’n uitmuntend stuk vakmanschap heeft ook veel vakkundige aandacht nodig om in topconditie te blijven. De erker heeft dan ook al een interessante restauratiegeschiedenis achter de rug.
In de jaren ’30 van de vorige eeuw werd de beeldengroep grootscheeps aangepakt. Hij was dusdanig aangetast dat drastische maatregelen noodzakelijk waren. Het originele beeldhouwwerk werd van het dak werd afgetakeld en vervangen voor een replica. De restanten van het origineel hebben lange tijd in het stadhuis gehangen.
In 1978 werd het Moriaanshoofd definitief bij het stadhuiscomplex gevoegd. Het hele gebouw is grondig gerestaureerd. Toen is ook de erker en de beeldengroep onder handen genomen. Dit blijkt uit de foto’s van de restauratie.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Kleuren
In 1998 was de replica van de beeldengroep weer toe aan een grote opknapbeurt. Deze had per slot van rekening nu zelf ook de monumentwaardige leeftijd bereikt. Bij deze restauratie werd het houtwerk gerestaureerd door Pieter Koorn. En de beeldengroep op initiatief van het hoofd van de afdeling Monumentenzorg op kleur gezet. Echter omdat er in de opbouw van de verflagen iets mis
was gegaan werd de kleurige afwerking in 2004 weer verwijderd. In 2007 werd de beeldengroep opnieuw op kleur gezet in een pasteluitvoering van de kleuren die in 1999 waren bepaald voor de restauratie.
Het verfsysteem is gebaseerd op lijnolieverf dat in de 18e eeuw gebruikelijk was. Het schilderwerk is uitgevoerd door Leonieke Polman uit Amsterdam en Polman HSB uit Hoorn. Bij een routine schilderbeurt van het ‘gewone’ schilderwerk werden in de erker kleine gaatjes ontdekt. Deze bleken uitvliegopeningen van de huiswormkever, die de rechter steunbalk volledig hadden uitgehold. Opnieuw werd de hulp van Pieter Koorn ingeschakeld om deze klus te klaren. Daarbij werd ook een console met leeuwenkop en het lijstwerk aan de onderzijde vervangen. Tevens werd een eerdere reparatie ongedaan gemaakt. Waarbij met glasvezel staven en giethars was gewerkt. Dit werd vervangen voor grenen en eikenhout, zoals oorspronkelijk werd toegepast. De giethars zorgde voor extra gewicht in de toch al zwaar belastte constructie. En voor een disbalans in de vochthuishouding van het overgebleven hout.
In de zomer van 2012 waren de vaklui Pieter Koorn en Leonieke Polman weer nodig op de steiger bij de beeldengroep. In het houtwerk waren krimpscheuren opgetreden, waardoor water in het hout kon sijpelen en delen van het houtwerk aantasten. Dit keer werd de beeldengroep niet van het pand afgehaald voor de restauratie. Maar er werd besloten om een afdak te maken op de steiger.
Zo werd er voor gezorgd dat het onbehandelde hout tijdens de restauratie niet nat werd door de regen. De omstandigheden waaronder het hout zich normaal bevindt bleven ongewijzigd.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Uit het boek Machtig & Prachtig Alkmaar. Uitgegeven ter gelegenheid van Open Monumentendag 2013 door de gemeente Alkmaar. Hoofdstuk Dubbel brede woonhuizen door Carolien Roozendaal. Dit boek is als pdf bestand te downloaden.
