Stappenplan voor het verduurzamen van je monument
Tip van de monumentenadviseur
In deze rubriek geven onze monumentenadviseurs tips voor eigenaren van monumenten over het onderhoud van hun pand.
Een monumentaal pand verduurzamen is een uitdaging. Je wilt energie besparen en je woning comfortabeler maken, maar ook zorgvuldig omgaan met de bijzondere onderdelen van je pand. Dit stappenplan helpt je om overzicht te houden en stap voor stap keuzes te maken die passen bij jouw woning.
Duurzaam omgaan met ramen en deuren betekent niet altijd vernieuwen. Als het kan, willen we altijd versterken wat er al is. Daarom zijn er een paar uitgangspunten.
1. Verzamel documenten
Begin met het verzamelen van meer informatie over je pand. Denk aan oude bouwtekeningen en documenten van eerdere verbouwingen. Zo zie je hoe het gebouw is gemaakt en welke aanpassingen later zijn gedaan. Dit heb je ook nodig als je bij verkoop of verhuur een energielabel moet aanvragen. Vanaf eind mei 2026 is dat verplicht voor monumenteigenaren. Vraag daarom informatie op tijd aan bij de gemeente Alkmaar en Regionaal Archief Alkmaar.
2. Controleer de beschermde status van je pand en omgeving
Daarna is het belangrijk om te weten welke bescherming geldt voor jouw pand. Bekijk daarvoor de Digitale Tweeling Alkmaar. Onder de kaartlaag Cultuur en historie, kun je zien of jouw woning een monument is of beeldbepalend, of in een beschermd gebied ligt. Zo weet je waar je rekening mee moet houden. Bij monumenten geldt de bescherming voor het hele pand. Bij beeldbepalende panden is dat meer beperkt. In beschermde gebieden gelden weer andere regels.
3. Krijg inzicht in jouw gebruik en energieverbruik
Kijk hoe je je woning nu gebruikt. Let daarbij op verwarming en ventilatie. En op isolatie van vloer, dak, gevels en de ramen. Kijk ook naar de staat van installaties en naar je huishoudelijke apparaten. Sommige apparaten gebruiken meer energie dan je denkt. Door dit overzicht te maken zie je waar energie verloren gaat en waar je kunt besparen. Je kunt ook een tijdje je energieverbruik bijhouden. Zodat je beter ziet welke maatregelen het meeste effect hebben.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
4. Kies de juiste maatregelen
Met de informatie die je nu hebt, kun je bepalen welke maatregelen het beste passen bij jouw pand. Kijk of je deze werkzaamheden kunt combineren met onderhoud dat al nodig is. Heb je nog geen onderhoudsplan? Dan kun je een duurzaam meerjarenonderhoudsplan maken, zodat je kosten en werkzaamheden goed kunt plannen. Woon je in een straat met vergelijkbare panden? Overleg dan eens met buren. Samen optrekken kan voordeliger zijn. En het delen van informatie maakt het makkelijker om een vergunning aan te vragen als dat nodig is..
5. Controleer je plan
Heb je je plan uitgewerkt en twijfel je ergens over? Neem dan gerust contact met ons op. We denken graag mee en kijken direct of je voor bepaalde maatregelen een vergunning nodig hebt. Soms blijkt een vergunning niet nodig. Moet je wel een vergunning aanvragen? Dan is het goed om te weten dat het deel van de aanvraag dat over het monument gaat, gratis is. Zo weet je waar je aan toe bent en voorkom je onverwachte kosten.
Tip: Kijk welke subsidieregelingen passen bij jouw plannen. Laat offertes daarop aansluiten en dien je aanvraag op tijd in, zodat je geen vertraging of verrassingen krijgt.
Jordy Herfst, adviseur Verduurzaming Monumenten
Bij vragen kun je altijd contact opnemen met de vakgroep Erfgoed Alkmaar
