Benen mesheft

Vondst op vrijdag

11 november 2022

Deze week een oude vondst die al uit de Alkmaarse grond naar boven werd gehaald ergens in de negentiende eeuw. Het is een benen mesheft waarvan we dus weten dat het uit Alkmaarse bodem komt, maar waar het precies gevonden is, is niet bekend.

Op het mesheft zijn nog de negentiende-eeuwse stickers met inventarisnummers te zien van het oude stedelijk museum. Het gaat hier om een goed gebruikt mesheft met een lengte van circa 13 cm. Het lemmet was bevestigd aan de binnenkant van het holle deel. (Tekst gaat verder onder de foto).

Op drie zijden staat in Oudnederlands een deel van een moraliserende rijmspreuk: DIE TIT IS CORT DI (TOT IS S)NEL WACHT U VA (SONDE) ENDEN SO DO DI WE(L). Omdat een deel van het heft ontbreekt, missen we enkele letters die hier tussen haakjes zijn aangevuld. Omgezet naar iets moderner Nederlands zouden we kunnen lezen: ‘De tijd is kort – De dood is snel – Wacht u van zonden – Zoo doet gij wel’. Deze tekst en verschillende varianten daarop komen we soms ook tegen op steengoed kannetjes, majolica borden maar ook op plavuizen uit de vijftiende en zestiende eeuw. Die laatste zijn overigens te bewonderen in museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Het rijmpje verwijst dus naar het feit dat we moeten beseffen dat onze tijd op aarde slechts van korte duur is waarbij het belangrijk is om tijdens dit korte leven vooral geen zonden te begaan. Klaarblijkelijk had de eigenaar van dit mes het nodig om dagelijks met deze wijsheid te worden geconfronteerd…

Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’