Bordje: eerst proeven dan boeren

Vondst op vrijdag

De vondst van vandaag is, net als vorige week, een spreukenbordje. Het bord van vorige week kwam uit ongeveer 1700. Deze is nog ietsje ouder, uit circa 1675. Het bordje is midden jaren tachtig van de vorige eeuw gevonden na de sloop van kaasfabriek de Karperton. Op deze plek, tussen de Dijk en de Kanaalkade, zou immers de welbekende parkeergarage komen, met dezelfde naam.

Bij de opgraving werd een zeer grote beerput aangetroffen die ooit in gebruik was bij herberg/stalhouderij De Zwarte Os.
Te midden van een heleboel andere het de vele gebruiksvoorwerpen kwam onder meer dit Delfts aardewerken bordje naar boven, met een diameter van 21,5 cm. Het is bedekt met tinglazuur en versierd met een gekroonde cartouche (getekende omlijsting) met hangende guirlandes onder een cupidokopje, geflankeerd door twee mythologische dierfiguren. Centraal in de cartouche de tekst ‘Dan pruyft en baert’ met daarboven een 5. Dit om aan te geven dat dit het vijfde deel is van een reeks met waarschijnlijk een aantal verschillende spreuken. De kreet ‘Dan pruyft en baert’ betekent zoiets als: eerst proeven, dan boeren. Nu is boeren tijdens of na het eten in onze cultuur misschien not done. Maar in vroeger tijden (en in sommige oosterse delen van de wereld nog steeds) was het juist beleefd om na een goede maaltijd luidkeels met een boer te laten horen dat het had gesmaakt. De precieze reeks spreuken is ons niet bekend. Maar de gast die dit bord voor zijn neus kreeg, werd in ieder geval aangespoord om het de waard te laten weten als het eten had gesmaakt…

De informatie voor deze rubriek wordt aangeleverd door Rob Roedema, archeoloog gemeente Alkmaar.