Met Sint Jacobsschelp naar bezinning
Vondst op vrijdag
9 december 2022
Wegens afwezigheid van Rob Roedema, deze keer een ingekorte versie van de rubriek ‘Bijzondere bodemvondst’ van Karin Beemster uit Erfgoedmagazine 63. Zo nu en dan komen we bij opgravingen exotische schelpen tegen. Zoals deze Sint Jacobsschelpen die we begin jaren negentig vonden aan de Breedstraat en het Ritsevoort.
Beide schelpen zijn ongeveer 10 cm breed. In de eerste schelp zijn twee gaatjes geboord, bedoeld om een koord door te rijgen zodat je de schelp bij je kon dragen. De schelp bleek toebehoord te hebben aan een pelgrim, die hem droeg bij zijn tocht naar Santiago de Compostella. (Tekst gaat verder onder de foto’s)
De naam Sint Jacobsschelp verwijst naar Jacobus de Meerdere. Een apostel van Jezus die begraven zou zijn in Santiago de Compostella, een stad in Noord-Spanje.
Jacobus de meerdere was beschermheilige van onder andere arbeiders, soldaten, hoedenmakers en pelgrims. Jacobus wordt afgebeeld met staf en met de schelp op zijn tas, mantel of hoed. Mensen ondernamen de pelgrimstocht naar Santiago de Compostella om tot bezinning te komen maar ook in de hoop op een wonder bij ziek en zeer, als dank voor genezing of als opgelegde straf. Ook vandaag de dag zijn er nog veel mensen die deze pelgrimstocht ondernemen.
De Sint Jacobsschelp is het symbool geworden van de pelgrimstocht naar Santiago de Compostella. De schelp maakte je ook herkenbaar als pelgrim, wat handig was om onderweg, op de pleisterplaatsen een veilige plek met slaapplaats en foerage te bemachtigen. In onder meer kerken, kloosters, abdijen en gasthuizen werd de opvang van deze pelgrims geregeld.
Tegenwoordig wordt de route naar Santiago aangegeven met bordjes met gele pijlen én uiteraard de St. Jacobsschelp. Al kom je ze in Spanje ook in het plaveisel tegen. (tekst gaat verder onder de foto’s)
Op de foto hierboven zie je een voorbeeld van een bewegwijzeringsbordje met schelp en gele pijl langs de Camino. Gemaakt door vormgeefster Carola Hoogeveen die hier in januari 2021 met haar partner een herberg begon en nu zelf zo’n veilige plek aan pelgrims biedt. En die ons in de rustige wintermaanden nog steeds op afstand ondersteunt bij de communicatie over Erfgoed in Alkmaar.
Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’
