Miniatuur vergiet

Vondst op vrijdag

Een essentieel onderdeel bij het bereiden van voedsel is het schoonmaken van de ingrediënten. Hiervoor maakten ze vroeger gebruik van onder meer fruittesten ofwel uitlekbakjes voor fruit, lekschalen en vergieten. Ze waren gemaakt van metaal maar ook vaak van aardewerk. In dat geval waren ze bijvoorbeeld rood of wit gekleurd en overdekt met een transparant loodglazuur. Voor de groene varianten werd een glazuur gebruikt waarin tin chloride is verwerkt. Zoals bijvoorbeeld de lekschalen op de foto. (tekst gaat verder onder de foto)

We zien een miniatuur (speelgoed) variant met een diameter van ca 10 cm en zijn grotere broer uit het echte leven, die een diameter heeft van ca 45 cm. Beide schalen hebben drie poten aan de onderzijde en twee oortjes op de rand. Het kleuren van dit soort aardewerk was niet alleen bedoeld als versiering maar ook om het materiaal waterbestendig te maken en om aan te geven voor welk product het betreffende vergiet kon worden gebruikt. Het baksel zelf is namelijk vrij poreus. Vaak vertoonde zo’n schaal al snel beschadigingen, waardoor bijvoorbeeld de lucht van vis in het baksel kon trekken en er vervolgens ook niet meer uit verdween. Vandaar bijvoorbeeld de rode lekschalen voor vis, de groene voor groente, enzovoort. Het miniatuur lekschaaltje vonden we bij een opgraving in 1998 aan de Laat en de grote schaal is in 2011 gevonden in een afvalbak van een huis aan de Boterstraat. Beide schalen komen uit de zeventiende eeuw.

Foto van groot en klein

Dit is de negende aflevering van een serie miniatuurvondsten. Net als de vorige keer, hebben we nu een voorwerp te pakken dat in het depot aanwezig is en niet is uitgeleend voor een expositie. Zodoende hoefden we geen gebruik te maken van archieffoto’s en konden we de kleine en grote schaal naast elkaar plaatsen om de verhouding te laten zien.

Vondst op vrijdag is een wekelijke rubriek op onze sociale media en wordt aangeleverd door Rob Roedema. Bekijk alle ‘Vondsten op vrijdag’