Pijp uit 1610

Vondst op Vrijdag

De vondst van vandaag is een verse vondst! Deze pijpjes zijn enkele weken geleden gevonden aan het Verdronkenoord 5. Dit pand (vlakbij de accijnstoren) wordt grondig aangepakt en weer geschikt gemaakt voor bewoning. Aanleiding voor onze erfgoedspecialisten om zowel bouwhistorisch als archeologisch onderzoek te doen.

Medewerkers van het team erfgoed Alkmaar hebben het hele pand getekend en gefotografeerd en vervolgens de begane grond onderzocht op funderingen, kelders en alles wat verder vast te leggen was. Zoals de plek in de voormalige achterkamer waar zich ooit de haard bevond. Dat was nog goed te zien aan de muur waar langs de rook omhoog ging. In de grond werd de fundering van de haard gevonden, bestaande uit twee haardbakken. Eigenlijk waren het niets meer dan twee halfsteens bakjes, gevuld met roodkleurige as. De jongste bak zal vanaf ongeveer de tweede helft van de zeventiende eeuw tot eind achttiende of begin negentiende eeuw in gebruik zijn geweest. Doordat we in het oudere bakje, dat eronder lag, de tabakspijpjes aantroffen, weten we dat dit bakje vanaf ongeveer het begin van de zeventiende eeuw in gebruik moet zijn geweest.

De tabakspijp werd eind zestiende, begin zeventiende eeuw in Nederland geïntroduceerd. In de archeologie van na 1600 fungeert de tabakspijp als de gidsfossiel bij uitstek. Aan de vorm kunnen we namelijk zien uit welke tijd de pijp komt. In het algemeen geldt, hoe kleiner de pijpenkop hoe ouder! Hier zien we (links) enkele kleine pijpenkopjes van de eerste generatie uit ca 1610/1620. De pijpjes rechts komen uit 1640-1660 en zijn gevonden in een afvalkuil naast de haard. Opvallend is dat één van de oudste pijpjes gemerkt is met een burchtje zoals je ook ziet in het Alkmaarse wapen. Of het om een heel vroeg Alkmaars pijpje gaat, moeten we nog onderzoeken. Tot nu toe is namelijk niet bekend dat er voor 1640 al pijpmakers actief waren in Alkmaar.

De informatie voor deze rubriek wordt aangeleverd door Rob Roedema, archeoloog gemeente Alkmaar