Pimpelkens

Vondst op vrijdag

24 februari2023

Net als de bordjes van twee weken geleden, gaat ook de vondst van vandaag over Chinees porselein uit de vroege zeventiende eeuw. Deze ‘pimpelkens’ zijn gevonden bij dezelfde opgraving aan de Oudegracht 26 in 2002 en komen uit dezelfde beerput.

Uit die beerput kwam een grote hoeveelheid gebruiksmateriaal naar boven van een welgesteld huishouden uit de zeventiende en achttiende eeuw. Het is de plek waar in die tijd bierbrouwerij ‘Het wapen van Haarlem’ zat. We schreven twee weken geleden al dat bijna identieke exemplaren van de bordjes waren gevonden in het scheepswrak van ‘de Witte leeuw’ die in 1613 verging. In dat wrak werden toen ook zogenoemde ‘pimpelkens’ gevonden. Kleine porseleinen kopjes met een hoogte van niet meer dan 4,5 cm. Ooit werden ze omschreven als theekopjes. Maar thee is een drank die pas later in de zeventiende eeuw goed in zwang kwam. Het gaat hier dan ook om wijnkopjes. (Tekst gaat verder onder de foto)

In de vroege zeventiende eeuw was wijn nog een erg dure drank. Mensen dronken meer bier dan wijn. Bij opgravingen treffen we dan ook minder vaak wijnglazen aan dan bierglazen. Door de hoge prijs van de drank, kreeg het wijnglas een kleinere kelk. Vandaar ook de kleine inhoud van onze pimpelkens. Net als bij de bordjes van twee weken geleden, begonnen de Nederlandse pottenbakkers destijds ook de wijnkopjes na te maken. In een paar faience werkplaatsen werd toen het Chinese product geïmiteerd. Op de foto zie je links een Chinees kopje met daarnaast een faience voorbeeld uit circa 1625 met een decoratie in een meer zuidelijk Europese stijl. Beide kopjes komen overigens uit dezelfde beerput.

Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’