Soete lief kom te bet

Vondst op vrijdag

De vondst van vandaag is in 1998 gevonden tijdens een opgraving onder het Canadaplein, in een beerkelder van het voormalige oudevrouwenhuis. Een beerkelder is een grote, meestal bakstenen ‘poepdoos’, waar, net als in de beerputten die we hier bespreken, behalve uitwerpselen ook in onbruik geraakte voorwerpen in verdwenen.

Op deze roodbakkende pispot zien we in slibwerk een nogal uitnodigende kreet. Op de schouder onder de rand van de pot staat geschreven ‘SOETE LIEF KOM TE BET’ plus het jaartal 1673. Iedere zeventiende-eeuwse huishouding had wel een aantal pispotten in huis staan. Een andere naam voor pispot is nachtspiegel. Deze benaming dankt het voorwerp aan de nachtelijke ‘bespiegelingen’ waarvoor het voorwerp diende. Maar naast de praktische betekenis heeft de pispot ook een seksuele connotatie. De po was namelijk een bekende metafoor voor het vrouwelijke geslachtsorgaan. De tekst op de pot kan dan ook beschouwd worden als een ondubbelzinnige uitnodiging aan de bruid om de liefde te bedrijven. De pispot laat zien dat onze voorouders blijkbaar ook in waren voor een ‘practical joke’. En de pispot zal vrijwel zeker als huwelijksgeschenk hebben gediend.

De informatie voor deze rubriek wordt aangeleverd door Rob Roedema, archeoloog gemeente Alkmaar.