Zalfpot

Vondst op vrijdag

6 oktober 2023

In maart dit jaar groeven we een beerput op achter het pand aan de Langestraat 106, naast het hoekpand met de Hoogstraat. Eerder liet ik al een paar vondsten zien die uit die beerput naar boven kwamen. Vandaag hebben we er één die in eerste instantie misschien iets minder tot de verbeelding spreekt, een zalfpot! Het gaat dan om de voorste pot van het groepje dat je ziet op de foto. Deze zalfpot met een hoogte van ca 5 cm is iets jonger dan de andere vier. Dat zien we aan het knalwitte baksel. Deze pot zal uit het eind van de achttiende of het begin van de negentiende eeuw komen. Opvallend is dat er rode verfresten zitten aan de buitenkant van het potje, maar ook aan de rand.

In de kadastrale atlas van 1832 kunnen we zien dat in die tijd Jacobus de Ruyt in dit pand woont en werkt. En Jacobus was kunstschilder van beroep. Ook het hoekpand en een pand daarachter in de Hoogstraat, behoorden toen tot zijn eigendommen. Jacobus de Ruyt werd geboren in Amsterdam in 1771. In 1789 kwam hij naar Alkmaar waar hij in 1848 overleed in het huis van zijn zusters. Jacobus tekende en schilderde onder meer Alkmaarse stadsgezichten maar ook portretten van bekende Alkmaarders. Het enige voorbeeld dat we kunnen vinden van een portret dat Jacobus maakte, is dat van Catharina van Foreest (1763-1837) dat hij schilderde in 1827.

(Tekst gaat verder onder de foto)

Catharina van Foreest was dichter en vertaalster en de dochter van Nanning van Foreest, je weet wel, die van dat dagboek over het beleg van Alkmaar, juist deze dagen weer super actueel.
Het is niet denkbeeldig dat Jacobus de Ruyt de zalfpot gebruikte bij het schilderen en dat de verfresten op de rand zijn achtergebleven na het afvegen van zijn kwast… Zo leidde de vondst van een in eerste instantie onbeduidend zalfpotje onverwacht tot een leuk historisch verhaal.

Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’