Droog aanbellen

Detail op dinsdag

23 april 2024

Heel praktisch bij een woonhuis, is een luifel boven de deur. Luifels lijken in Alkmaar vooral populair te zijn tussen 1900 en 1940, al is dat nog niet onderzocht. Werd in die tijd een piek verwacht van mensen die aan de deur kwamen? Bij een vooroorlogs middenklasse huishouden was het inderdaad een komen en gaan van allerlei personen. De slagers- en de bakkersjongen, de postbesteller, de collectant voor de Tuberculosestichting of het Witte Kruis. En de huis-aan-huis verkopers van encyclopedieën, verzekeringen, band en garen. En als er veel mensen aan de deur komen, is het fijn als je even droog kunt staan.

De luifel op de foto kwamen we tegen aan de Frieseweg in Alkmaar. Hij heeft een vrij eenvoudige stijl. Het hele bouwblok daar is trouwens een overgangsstijl tussen de Amsterdamse en Delftse School, ofwel het traditionalisme. De houten draagbalken zien er functioneel uit, en de luifel is met een stang opgehangen aan de gevel. De stang is van smeedijzer, met een aangesmeed ophangoog, een getordeerd lijf, en vlak boven het luifeldak een aangesmede kraag.
Onder die kraag kon de loodgieter zo goed en zo kwaad als het ging, de dakbedekking waterdicht aansluiten. Bij andere luifels zie je vaak dat de ophangstang om de luifelrand heen buigt. Hij is dan aan de voorkant vastgeschroefd en daarmee voorkom je het probleem van het afdichten.

(Tekst gaat verder onder de foto’s)

De woning waar deze luifel bij hoort, maakt deel uit van twee blokken met vijf woningen aan de Frieseweg, vlak buiten de Alkmaarse binnenstad. Ontwerper, opdrachtgever en bouwer was de bekende firma F.H. Ringers & Zonen. Ringers was opdrachtgever voor de acht middelste woningen, en J. Bierdrager was opdrachtgever voor de twee uiterste hoekwoningen.
J. Bierdrager was de eigenaar van de houthandel verderop langs de Frieseweg, waar toen ook de houtzaagmolen De Simson stond en waar ook een balkenhaven was. De beide opdrachtgever ondertekenden daarom ook gezamenlijk de bouwaanvraag. Dat gebeurde op 30 maart 1921. En de heren vonden het blijkbaar het vermelden waard om op het bouwaanvraagformulier aan te geven dat de woningen een watercloset, elektrisch licht, en kookgas zouden krijgen.

Dit detail is uitgelicht door Anne Pauptit, monumentenadviseur team Erfgoed, gemeente Alkmaar