Een slibtegel uit de Boterstraat

Vondst op vrijdag

21 juli 2023

Vandaag weer een vondst uit de Boterstraat. In Alkmaar word al ruim dertig jaar systematisch opgravingen gedaan. En op vrijwel alle plekken worden resten van plavuizen vloeren aangetroffen die vroeger dienden als huisvloer of keldervloer.

Het gaat dan meestal om roodbakkende tegels al dan niet overdekt met een loodglazuur, dus onversierd. Heel soms vinden we een fragment van een plavuis die versierd met zogenoemd slibwerk. Deze techniek bestaat uit het aanbrengen van een witte kleipap op een roodbakkend voorwerp. Dit deden ze met een soort spuit maar ook wel met de vinger of een soort kwast of spatel. Deze laatste instrumenten werden gebruikt bij het mooie voorbeeld van een slibwerk tegel die we vonden bij de laatste opgraving aan de Boterstraat. In de diepere lagen met voornamelijk veertiende-eeuws vondstmateriaal, troffen we dit fraaie exemplaar. (Tekst gaat verder onder de foto)

Het gaat om een plavuis van 12 x 12 cm en een dikte van 2 cm. Duidelijk is de afbeelding te zien van een gaande leeuw (met één of twee poten van de grond) over het gehele oppervlak. De achterkant en de zijkanten van de tegel vertonen zijn flink beroet. Waarschijnlijk heeft de tegel ergens vlakbij de haard gezeten. De eerste voorbeelden van dit soort tegels werden in Vlaanderen gebakken, vanaf de tweede helft van de twaalfde eeuw. Ze werden hoofdzakelijk gebruikt als vloerbedekking in vrijwel uitsluitend adellijke huizen, abdijen en kerken. In Egmond Binnen werden ooit bij opgravingen binnen het klooster exact dezelfde tegels gevonden. Dit type komt voornamelijk uit het eerste kwart van de veertiende eeuw. Je kunt je afvragen wat zo’n tegel hier dan doet tussen de restanten van een houten huis! Maar het kan goed zijn dat hij van iets verderop komt. Zoals bijvoorbeeld de Houttil, waar vanaf de tweede helft van de dertiende eeuw enkele grote zogenoemde stadskastelen stonden…

Lees alle berichten en bekijk de vlogs over de opgravingen aan de Boterstraat

Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’