Massagraf

Vondst op vrijdag

23 februari 2024

We gaan weer even verder met het verhaal over de Paardenmarkt. Toen de nieuwbouw op het terrein van de voormalige brandweerkazerne klaar was, werd in 2010 gestart met de herinrichting van de Paardenmarkt. En ook nu kregen we weer de mogelijkheid om de plek archeologisch te onderzoeken. Zoals we vorige week al zagen, maakte het gebied van de paardenmarkt tot aan de stadsmuur ooit deel uit van het Minderbroedersklooster.

Op foto 3 zie je binnen de cirkel de kerk van het klooster, achter de stadsmuur. Overigens is dit schilderij niet helemaal waarheidsgetrouw, want de kerk staat hier op de hoek van de Doelenstraat, met de Nieuwe Doelen aan de overkant. De waterdoorgang in de stadsmuur suggereert dat de Doelenstraat toen een gracht was, maar dat is nooit het geval geweest.
Maar dit even terzijde! Het terrein aan de zuidzijde van de kerk werd onder meer gebruikt als begraafplaats. En tijdens het onderzoek vonden we dan ook tientallen graven die we hebben kunnen onderzoeken.

(Tekst gaat verder onder de foto’s)

Onverwacht kwamen we ook twee massagraven tegen met slachtoffers van het beleg in 1573. Het grootste graf telde 24 personen en in het kleinere massagraf waren negen mensen begraven. Aan de overblijfselen konden we zien dat in ieder geval twee slachtoffers destijds zijn overleden door kogels in het hoofd . Van de anderen is de doodsoorzaak niet aan het skelet te zien. We vermoeden dat het allemaal slachtoffers zijn van het beleg van 1573 en dat het geen inwoners waren van Alkmaar. Alkmaarse slachtoffers zouden, zoals gebruikelijk was, waarschijnlijk door familie zijn begraven.

Nu waren we de afgelopen weken al meer in de geschiedenis van het beleg gedoken. Waarbij we veel te danken hebben aan het zorgvuldig opgetekende dagboek van Nanning van Foreest. Zo heeft hij het onder meer over Pieter Buter en Jacob Poulet uit Vlaanderen die beiden sneuvelden door een kogel in het hoofd. Zou dan de schedel met kogel (foto 2) van één van deze twee mannen zijn? Zo wordt een gebeurtenis van 450 jaar geleden opeens heel tastbaar!

Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’