Het eerste woonhuis dat ooit meedeed met Open Monumentendag
Terug van weggeweest: Koningsweg 78 in Alkmaar
In 1992 was het het eerste woonhuis in Nederland dat deelnam aan Open Monumentendag. “Er kwam zelfs een artikeltje in de Volkskrant,” vertelt Marcel Corbié-Veen, eigenaar van het zestiende-eeuwse huis aan de Koningsweg 78. “Toen liep het ook meteen storm, die dag.” Inmiddels woont hij er alweer tien jaar samen met zijn man Wesley. Na een paar jaar te hebben overgeslagen, doen ze dit jaar weer mee: “Het begon weer te kriebelen!”
Het is eind jaren tachtig als de Alkmaarder Marcel Corbié een huis koopt aan de Koningsweg: “Een klokgeveltje van rond 1800 dacht ik toen. Maar dan ga je aan de slag, en dan merk je dat het heel anders in elkaar zit. Ik haalde de betimmering weg en kwam echte eiken balken tegen. Helaas ontbraken de korbelen, maar het betekende in elk geval dat het huis veel ouder was. Als je goed kijkt, zie je de overgang van houtskeletbouw naar steenbouw. Dat betekende dus dat het huis van rond 1600 moest zijn.
En in 1925 is het opgehoogd. Er was blijkbaar niet genoeg ruimte voor het hele gezin, dus er is een meter bijgekomen. Vandaar dat het pand ook hoger en smaller was dan normaal voor die tijd. Je zag ook inderdaad het kleurverschil in de stenen.”
Het was echt huize drama
“Een tijd lang wist ik niet waar ik aan begonnen was. Het was echt huize drama. Ik haalde betimmering van het gangmuurtje weg en toen gleed het hele muurtje de kruipruimte in. Het bleek dus een ongefundeerde muur te zijn. Maar ik was vastbesloten dat ik het wilde restaureren. Ik deed alles zelf. En gelukkig kreeg ik hulp van mijn goede vriend Henk Krabbendam. Hij werkte toen al bij Monumentenzorg (nu vakgroep Erfgoed, gemeente Alkmaar, red.) en had heel veel kennis. Hij kon me ook helpen aan oud hout. Zeventiende-eeuws hout dat uit andere panden kwam in de stad. Dat gebruikte ik dan om de nieuwe korbelen van te maken. En het kwam overal vandaan: uit de Langestraat, de Voordam, de Lutherse kerk…”
“Zo ben ik 25 jaar bezig geweest. Maar wel stapje voor stapje. Ik kreeg het advies om meteen alles aan te pakken. Maar ik denk dat ik dan was doorgedraaid. Dus ik ben in het voorhuis begonnen, terwijl ik al in de achterkamer woonde. En zo langzamerhand heb ik alles aangepakt. Ondanks dat ben ik regelmatig de wanhoop nabij geweest. Maar doordat ik het in fases deed, heb ik het toch gered.”
(Klik op de foto om het bijschrift te zien. Tekst gaat verder onder de foto’s)
Gedeelde liefde voor oude huizen
“En precies toen ik klaar was, kwam Wesley in mijn leven. De badkamer was net geïnstalleerd. Alsof hij erop gewacht had… En weet je wat het gekke was? We bleken dezelfde vriendenkring te hebben, we kwamen in dezelfde club in Amsterdam, maar we hadden elkaar nog nooit ontmoet…”
“Het was nog gekker,” vult Wesley aan, “toen ik Mars voorstelde aan een goede vriend, stond die wel even heel raar te kijken…”
Marcel: “Die vriend was ook een vriend van mij. En ik had hem ooit gevraagd of hij niet iemand wist die bij mij paste. Ja, die wist hij wel, maar die was te decadent voor mij.”
Wesley: “Dat was ik dus. Maar we bleken elkaar prima aan te vullen!”
En de liefde betreft voor oude huizen bleken ze te delen. Wesley: “Ik ben bouwkundig ingenieur en aannemer. En ben al van jongs af aan geïnteresseerd in huizen. Sterker nog: ik ben zelf ook eens zo’n project aangegaan met een huis uit 1908. Daar ben ik zo’n vijftien jaar mee bezig geweest. ‘Nooit meer!’ dacht ik toen ik eenmaal klaar was.”
Marcel: “Ja, dat dacht ik ook toen ik hier eindelijk klaar was.”
Alles in dit huis heeft een verhaal
Bij een rondleiding door het huis, blijkt alles een verhaal te hebben. De grenen vloer in de kamer komt uit een achterhuis aan de Bierkade, de haardplaat komt uit de Bosmolen in Egmond en de trap naar boven én de trapdeur komen uit een pand aan de Kooltuin. De plinttegels in de voorkamer komen van heel dichtbij. Marcel: “Tegels werden vroeger vaak hergebruikt, ook om bijvoorbeeld een baksteen muur te verstevigen of recht te maken. Deze tegels waren hier allemaal tegen een muur gemetseld. Met de glazuurkant naar binnen. Ik heb ze zorgvuldig schoongemaakt en het blijken zeventiende-eeuwse tegels te zijn. Met afbeeldingen van dieren. Waarschijnlijk zaten ze oorspronkelijk op een schouw. Misschien zelfs wel in dit huis…”
In een nisje in de wand een kleine uitstalling van vondsten uit de Alkmaarse bodem. Het zijn namelijk niet alleen oude huizen waar Marcels hart sneller van gaat kloppen: “Al van kinds af aan ben ik geïnteresseerd in archeologie. Daar ben ik ook jaren actief mee bezig geweest. Samen met Rob Roedema was ik één van de oprichters van de Stichting Behoud Alkmaarse Bodemvondsten. (Rob Roedema nam onlangs afscheid als archeoloog van team Erfgoed Alkmaar. Lees ook het interview met hem).”
Bekend van Tussen Kunst & Kitsch
“De twee bekers links bovenaan in het kastje zijn trouwens beroemd,” vult Wesley aan. “Daarmee zijn we nog op tv geweest bij ‘Tussen Kunst & Kitsch’.”
Marcels liefde voor erfgoed in Alkmaar viel op in het wereldje van erfgoedliefhebbers en deskundigen. En dat leverde hem al in 1997 de Oud Alkmaar prijs op van de Historische Vereniging Alkmaar. Marcel: “Ik was druk bezig met de voorpui toen ik een telefoontje kreeg van Piet Verhoeven, toenmalig hoofd van Monumentenzorg & Archeologie. Of ik ’s avonds naar de Historische Vereniging kon komen. Hij wilde graag dat ik een praatje zou houden over de kaasfabriek van Eyssen. Ik maakte me toen sterk voor het behoud van dat gebouw. Maar al het vensterglas lag eruit hier, dus ik zag het niet zitten. Na lang aandringen heb ik het toch gedaan. En toen bleek het dus een smoes te zijn om mij te lokken vanwege die prijs. Al heb ik mijn praatje nog wel gehouden hoor. En de fabriek is gelukkig ook behouden gebleven…”
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het eerste woonhuis dat meedeed
De liefde voor alles wat oud is, zie je overal terug in het huis. Het huis dat in 1992 het eerste woonhuis was in Nederland dat meedeed aan Open Monumentendag. Marcel: “Er kwam zelfs een artikeltje in de Volkskrant. Toen liep het ook meteen storm, die dag. Niet dat iedereen meteen enthousiast was. Ik was in die tijd nog druk bezig met strippen. Dus sommige bezoekers vroegen zich af wat er te zien was. Totdat ik ging vertellen. Dat ik dacht dat ik een achttiende-eeuws pandje kocht. En hoe ik gaandeweg ontdekte dat het veel ouder bleek te zijn. Om precies te zijn uit 1598. En dat vonden mensen ontzettend interessant. Ze gingen allemaal blij weer naar buiten. Je wilt graag die vonk overbrengen. Dat had ik toen tegen de krant gezegd en zo voelt het nog steeds.”
Jarenlang was het huis elk jaar open op Open Monumentendag. Een gastenboek getuigt van de grote hoeveelheden enthousiaste bezoekers. Wesley: “De laatste keer hadden we wel zevenhonderd bezoekers. Toen besloten we toch maar even te stoppen. Maar op een gegeven moment begon het weer te kriebelen. En mensen vroegen ook wanneer we weer mee gingen doen.”
Marcel: “We kregen nog wel het aanbod om mee te doen op afspraak, met tickets. Maar dan gaat het spontane eraf. Zelf vind ik het ook leuker om gewoon ergens binnen te komen lopen.”
Wesley: “Dus we gaan het gewoon weer doen. De deur open en dan de één voor en de ander achter om te vertellen en vragen te beantwoorden.”
Bij het weggaan nog even een foto van de mannen in de deuropening. “We wonen hier heerlijk,” besluit Marcel. “In de zomer hebben we vaak die bovendeur open en dan zitten we hier in de voorkamer. Het is een fijn straatje om te wonen. Die geveltuintjes heb ik aangelegd en ik houd ze ook bij. Na een korte loopbaan in de zorg ben ik uiteindelijk in het groen gaan werken. Nu alweer een tijdje bij team Parken van Stadswerk072. Zoveel minder stressvol dan in de zorg! Het is echt belangrijk om een beetje rust in je leven te hebben. Dat heb ik wel geleerd tijdens de verbouwing van dit huis. Ik had de eerste jaren de neiging om continu door te gaan. Maar je moet af en toe even rust nemen. Niks doen heb ik echt moeten leren.”
Judith Flapper
Erfgoed Magazine Alkmaar 73 zomereditie
Meer over Koningsweg 78
Woonhuis Koningsweg
Meer over Open Monumentendag
Activiteiten Open Monumentendag
GRATIS tickets voor monumenten en activiteiten op afspraak
Open Monumentendag
