Terug naar het overzicht

Mariaklok Dominicuskerk kan na veertig jaar weer luiden

Nieuwe plek op Algemene Begraafplaats Alkmaar

Het was een lang gekoesterde wens van stadsbeiaardier Christiaan Winter. De Mariaklok uit de voormalige Dominicuskerk aan de Laat, weer in gebruik nemen. Die wens ging gisteren in vervulling op de Algemene Begraafplaats in Alkmaar. Klokken- en Kunstgieterij de Reider uit Finsterwolde maakte een klokkenstoel én een klepel. En de klok kan straks desgewenst worden geluid bij een uitvaart.

De Dominicuskerk, die tot 1984 aan de Laat stond, had drie luidklokken. Die waren trouwens nog niet eens zo heel oud. Ze zijn gegoten na de Tweede Wereldoorlog, in 1949. De eerdere luidklokken uit 1922 waren in 1943 door de bezetter gevorderd. En waarschijnlijk zijn ze omgesmolten tot wapentuig. De klokkengieter was Petit & Fritsen uit Aarle-Rixtel. En de drie klokken kregen de namen Maria, Dominicus en Laurentius. Die laatste twee, waren het kleinst. En deze kleinere klokken kregen al een jaar vóór de sloop van de Dominicuskerk een nieuwe bestemming. Sindsdien staan ze op het kerkgebouw De Blije Mare in Alkmaar-Noord.

(Klik op de foto voor het onderschrift. Tekst gaat verder onder de foto’s)

Jarenlang stond hij voor de Domus

De Mariaklok bleef dus achter. Jarenlang stond hij vóór de ingang van winkelcentrum Domus, op de plek waar eens de Dominicuskerk stond. De klok weegt zo’n 400 kilo, een vrachtje dus dat je niet zomaar meeneemt. Maar toch was de Gemeente Alkmaar bang dat de klok op een dag gestolen zou worden. Vandaar dat hij in 2012 mee ging naar de opslag van aannemersbedrijf De Boorder en Koreman.
De drie klokken hebben elk een andere klank (a, c en d). En samen vormden ze de eerste drie tonen van de Gregoriaanse melodie van de hymne Te Deum. De Mariaklok heeft slagtoon A1 en is daarmee een middelgrote klok.

(Klik op de foto voor het onderschrift. Tekst gaat verder onder de foto’s)

Luidklokken op begraafplaatsen

Klokgelui wordt vaak geassocieerd met plechtige, en soms ook religieuze evenementen. Zo wordt bijvoorbeeld de dodenherdenking op de Waalsdorpervlakte in Den Haag door klokgelui ondersteund. Ook veel begraafplaatsen in ons land hebben een luidklok. Die is dan meestal opgehangen in een eenvoudige klokkenstoel. De klok kan dan op verzoek bij een uitvaart worden geluid. Sinds gisteren heeft dus ook de Algemene Begraafplaats aan de Westerweg zo’n klok.

De Boorder en Koreman, die de afgelopen jaren op de klok heeft gepast, maakte de fundering. En klokkengieter Simon Laudy van Klokkengieterij de Reider uit Finsterwolde maakte de stalen klokkenstoel. En ook de klepel, want die was niet bewaard gebleven.

(Klik op de foto voor het onderschrift. Tekst gaat verder onder de foto’s)

Eerst nog een geluidsonderzoek

Tijdens de voorbereidingen ontvingen 42 adressen rond de begraafplaats een brief. Gevraagd werd wat zij vonden van het idee om de klok op de begraafplaats te plaatsen en hem te luiden bij uitvaarten. Niet alle omwonenden vonden dat een goed idee en uiteindelijk was er één officieel bezwaar. Uit de reacties kwam het voorstel om eerst geluidsmetingen in de buurt te doen.
Dat gebeurt op 12 januari. Als uit deze metingen blijkt dat het aantal decibels niet te hoog is, kan de klok worden geluid. Het is de bedoeling dat dit overdag gebeurt bij uitvaarten, tijdens het uitdragen van een overledene. Het gaat dan om maximaal één keer maximaal 2 minuten aaneengesloten luiden.

Het aantal uitvaarten is maximaal vier per week. En op een dag zijn er niet meer dan twee begrafenissen. Het luiden bij uitvaarten gebeurt alleen op aanvraag.

Daarnaast kan ’s avonds op twee dagen in het jaar maximaal 5 minuten worden geluid. Op 4 mei, voorafgaand aan het stiltemoment om 20:00 uur. En tijdens Allerzielen, op of rond 2 november op één moment tussen 18:00 en 20:00 uur.