Terug naar het overzicht

Middeleeuwse kerk in Koedijk was indrukwekkend groot

De middeleeuwse kerk die voorheen op de plek stond van het houten kerkje in Koedijk, was een indrukwekkend groot gebouw! Dat ontdekten onze archeologen toen zij vorige maand opnieuw een kijkje kwamen nemen bij het kerkje, nadat de eigenaar enkele brokstukken had gevonden van grafzerken.

Het houten Kerkje van Koedijk is eigenlijk een noodgebouw uit 1947 dat als vervanging diende van de destijds afgebroken middeleeuwse kerk. Het kerkje wordt door de nieuwe eigenaren verbouwd tot een therapeutisch centrum. In de zomereditie van Erfgoedmagazine Alkmaar was al te lezen dat onze archeologen resten aantroffen van de fundering van de voormalige kerk. Toen de huidige eigenaren in oktober bij het aanleggen van de tuin tegen een paar grafzerken stuitten, klopten ze opnieuw aan bij de gemeentelijke archeologen, die meteen nog een andere ontdekking deden. (Tekst gaat verder onder de foto’s)

Kijkgat

Na de vondst van de funderingen van de zuidmuur van de middeleeuwse kerk, afgelopen voorjaar, maakten de archeologen afgelopen maand meteen van de gelegenheid gebruik om een kijkgat te maken tegen de kerkhofmuur. Dit om eventuele resten te vinden van de noordelijke zijmuur van de voormalige kerk. “En met succes!” vertelt stadsarcheoloog Peter Bitter: “De fundering zat recht onder de kerkhofmuur uit de jaren tachtig van de vorige eeuw, en was gemetseld uit dezelfde baksteen als de zuidelijke zijmuur. Dat bevestigt dus ons vermoeden dat het een bijzonder brede kerk was! Volgens de kadastrale kaart van 1821 was de kerk in totaal zo’n 40 meter lang, wat al heel indrukwekkend is. En nu we deze muur gevonden hebben, weten we dus ook dat de kerk een breedte had van maar liefst 15 meter uitwendig. Een verbazingwekkend groot kerkgebouw dus! De zorg voor dit forse vijftiende-eeuwse gebouw moet de kerkgemeente destijds flink hebben belast.”
Vanwege onderhoudsproblemen is de kerk in verschillende fasen, stukje bij beetje verkleind, totdat in 1947 het laatste stukje van het ingekorte schip is afgebroken. (Tekst gaat verder onder de foto’s)

Grafzerken

De twee grafzerken waarvoor de eigenaars bij onze archeologen aanklopten, zijn gevonden bij werkzaamheden in de tuin aan de oostkant van het bestaande gebouwtje. Peter Bitter: “Dit zal ongeveer in het oude koor van de middeleeuwse kerk zijn geweest. Een zerk lag net naast het midden nog min of meer op een originele plek. Hij was in drie stukken gebroken en er ontbrak nog een stuk. De zerk heeft opschriften van begrafenissen van een vrouw in 1624 en haar echtgenoot in 1625. De andere zerk, die voor driekwart bewaard is gebleven, lag er schuin naast. Omgekeerd, dus met de bovenzijde onder. De zerk heeft grotendeels onleesbare opschriften over een huisvrouw (echtgenote) die is begraven in 1702, met incomplete Latijnse teksten erbij.”
De loeizware brokstukken van grijs hardsteen met afmetingen van 80 bij 180 cm en 12 cm dik, zijn uiteindelijk met een shovel keurig bij het hek neergezet.