Plattegrond Open Monumentendag Alkmaar 2022
Welke monumenten zijn dit jaar open?
De monumenten in Alkmaar, Oudorp & Koedijk zijn dit jaar open op zaterdag 10 september van 10 tot 17 uur (behalve de synagoge; die is open op zondag!).
De Monumenten in Schermer, Graft & De Rijp zijn open op zondag 11 september van 11 tot 17 uur.

Filters

Odd Fellows Loge
Geopend op ZATERDAG
Activiteiten
Zodra er meer bekend is over het programma en de activiteiten kun je dat hier vinden.
Informatie over het monument
Het pand Varnebroek 17 is in 1904 gekocht door de aannemers F.H. Ringers (geb. 1846) en zoon Jan. Henk Ringers startte samen met broer Theo een bedrijf om chocoladeproducten te vervaardigen. Aanvankelijk met 4 werknemers zijn er in 1911 al 25 mensen aan het werk in de fabriek. Het gebouwtje aan het Varnebroek werd te klein en de gebroeders verhuisden naar een bestaande chocoladefabriek in Rotterdam. In 1920 werd het fabriekspand aan de Noorderkade gebouwd.
Bekijk ook de Kijksleutel van deze plek, met leuke en interessante weetjes.
Bouwjaar
Circa 1875. Het interieur is grondig gerenoveerd.
Blikvangers en wetenswaardigheden
- Huidige gebruikers zijn de Odd Fellows van de I.O.O.F. ( Independent Order of Odd Fellows): De Alcmaria (heren) loge en de Vertrouwen Rebekkah (dames) loge,
- de beneden verdieping fungeert als verenigingsgebouw,
- de bovenverdiepingen zijn verhuurd als bedrijfspand.
Bekijk deze plek op Google Streetview
Kijkje door het sleutelgat





Lectorium Rosicrucianum
Geopend op ZATERDAG
Activiteiten
Zodra er meer bekend is over het programma en de activiteiten kun je dat hier vinden.
Informatie over het monument
De Internationale School van het Gouden Rozenkruis baseert zich op een oeroude traditie van Mysteriescholen, maar is modern in haar boodschap en appelleert aan het sterk geïndividualiseerde bewustzijn van de mens in de 21ste eeuw. Het Rozenkruis gaat uit van het bestaan van twee natuurorden. Ten eerste is er de ons bekende natuurorde, de wereld waarin wij leven en die niet meer dan een noodorde is; een doorgangshuis die onderhevig is aan de kringloop van geboren worden, leven, sterven en weer geboren worden. Ten tweede is er de oorspronkelijk goddelijke natuur.
Rolstoeltoegankelijk: ja
Bekijk ook de Kijksleutel van deze plek, met leuke en interessante weetjes.
Bouwjaar en bouwstijl
1642, Renaissance.
Blikvangers en wetenswaardigheden
- Het pand dateert uit 1642,
- tempel ligt achter de monumentale gevel,
- symboliek en uitleg van Het Rozenkruis,
- expositie en filmpjes over de symbolen van het Rozenkruis,
- bijeenkomsten in tempelwerkplaats.
Bekijk deze plek op Google Streetview
Kijkje door het sleutelgat



Antiquariaat De Alkenaer
Geopend op ZATERDAG
Activiteiten
Zodra er meer bekend is over het programma en de activiteiten kun je dat hier vinden.
Informatie over het monument
Aan het Ritsevoort 36 in Alkmaar is antiquariaat De Alkenaer gevestigd. Het pand stond erom bekend dat het uitpuilde van de boeken. De winkel wordt momenteel vernieuwd. Een uitgelezen kans om eens in de geschiedenis van het pand te duiken.
Hoewel op de gevel van het pand het jaartal 1892 prijkt, staat er al langer een winkelpand op de plek waar nu De Alkenaer is. Op een oude ansichtkaart is te zien dat dat er voorheen ongeveer hetzelfde uitzag, op die gevel na. Het doet vermoeden dat in 1892 enkel de gevel is vernieuwd, van een sobere klokgevel naar een rijkelijker versierde gevel met elementen uit de neorenaissance en neogotiek.
De Alkenaer is een begrip in Alkmaar en omstreken. Al sinds de jaren tachtig weet iedere boeken- en cultuurliefhebber zijn weg te vinden naar de karakteristieke boekenwinkel (met ook veel lp’s) aan het Ritsevoort (nr. 36). Eigenaar Jan Oijevaar staat er bekend om dat hij precies weet waar alles staat. De laatste jaren zag het er naar uit dat hij geen opvolging zou hebben voor zijn geliefde antiquariaat, maar vorig jaar nam vriend en oud-medewerker Vincent van de Vrede het pand over en samen met partner-ondernemer Bert de Raaf wordt sindsdien hard gewerkt aan een nieuwe toekomst voor De Alkenaer.
Bouwjaar en bouwstijl
Blikvangers en wetenswaardigheden
Kijkje door het sleutelgat





Doelenveld
Geopend op ZATERDAG
Activiteiten
Zodra er meer bekend is over het programma en de activiteiten kun je dat hier vinden.
Informatie over het monument
De leden van het schuttersgilden oefenden hier het boog- en kruisboogschieten. Er werden onderling wedstrijden gehouden en met gilden uit andere steden.
Buiten oorlogstijd was de schutterij een burgerwacht die zorgde voor de handhaving van de orde en veiligheid in de stad. De schutters lieten zich veelvuldig afbeelden op enorme groepsportretten, die nu te zien zijn in het Stedelijk Museum Alkmaar.
De naam Nieuwe of St. Sebastiaansdoelen suggereert het bestaan van een ouder gebouw. Dat klopt! Er was een Oude of St. Jorisdoelen die al in 1509 was gebouwd. Deze stond op de plek waar nu de voormalige Wilhelminaschool staat (zie daar).
Deze locatie heeft ook een Kijksleutel.
Bouwjaar en bouwstijl
16de eeuw, Renaissance.
Blikvangers en wetenswaardigheden
- Windwijzer met een klein schuttertje met handboog,
- van 1972 tot 2000 was hier het Stedelijk Museum Alkmaar gevestigd,
- Doelenveld sinds juni 2013 heringericht,
- oude schietbaan, fundering en doelpaal zijn gereconstrueerd.
Kijkje door het sleutelgat




’t Regthuysje
Geopend op ZONDAG
Activiteiten
Zodra er meer bekend is over het programma en de activiteiten kun je dat hier vinden.
Informatie over het monument
’t Regthuysje werd in 1766 gebouwd, het is een gepleisterd gebouwtje met zadeldak, schuin tegenover de Grote Kerk Schermerhorn. Beide gebouwen zijn Rijksmonumenten. Zoals de naam al aangeeft: aanvankelijk werd er vanuit ’t Regthuysje recht gesproken voor de hele regio. Later werd het als woonhuis in gebruik genomen, waarbij enkele originele elementen uit het gebouw verdwenen.
In 2019 viel het oog van de heer Jaap de Vries op het fraaie pandje. Het zou binnenkort leeg komen. Het echtpaar de Vries had al eerder oude panden opgekocht om die zo mooi mogelijk te restaureren. Ze kochten het gebouw, en ‘t Regthuysje werd grondig aangepakt. Zoveel mogelijk oude elementen werden in ere hersteld. Er waren veel Schermerhorners ,ook onbetaald, betrokken bij de restauratie. De werkzaamheden werden door bewoners vol belangstelling nauwlettend gevolgd. In mei 2022 werd – met de nodige publiciteit – het publiek uitgenodigd te komen kijken.
Bouwjaar
1766
Blikvangers en wetenswaardigheden
- Gevelsteen met salomonsoordeel,
- ornament van een leeuw met gouden rococo krullen op de nok van het dak.
Bekijk deze plek op Google Streetview
Kijkje door het sleutelgat
De foto’s komen van de website van ’t Regthuysje










Ringers/Voormalige chocoladefabriek
Geopend op ZATERDAG
Verhalen in de buitenlucht: Een verhaal over de geschiedenis van deze plek. Start: 13.00 uur, 13.30 uur, 14.00 uur, 14.30 uur, 15.00 uur en 15.30 uur. Van 1905 tot en met 1970 stond in Alkmaar een heuse chocoladefabriek: de Chocolade- en Cacaofabriek van Ringers. De fabriek aan de Noorderkade was jarenlang hét boegbeeld van de stad. Bij oostenwind hing de zoete geur van gebrande cacao in de straten. Ringers stond bekend om de fijnste chocolade, de heerlijkste kersenbonbons en de mooiste suikerwerken.
Lees verder op Alkmaar op de Kaart.

Poldermolen M
Geopend op ZONDAG
Poldermolen M werd begin 1635 gebouwde als één van de 4 ondermolens die deel uitmaakten van 17 molens tussen Driehuizen en De Vuyle Graft. De molen is één van de 14 afdelingsmolens die het polderwater in de binnenboezem maalden. Deze molen bemaalde afdeling M (300 hectare). Tussen 1864 en 1894 werd het scheprad vervangen door een vijzel. Totdat elektrisch gemaal Emma de bemaling in december 1926 overnam, was poldermolen M in bedrijf.
Lees verder op Alkmaar op de Kaart.

Ondermolen K
Geopend op ZONDAG
Ondermolen K hoort bij de ring molens tussen Schermerhorn en Ursem. In 1636 werden drie molens van deze groep verplaatst. Waarschijnlijk is de tweede middelmolen vanaf Ursem in zijn geheel – rollend, in een vrijwel rechte lijn – over de ringdijk naar de huidige plek van ondermolen K gebracht. In de kap zijn nog ‘verstijvingsschoren’ aanwezig, die mogelijk zijn aangebracht in verband met het verrollen.
Lees verder op Alkmaar op de Kaart.

Museum Jan Boon/Het Walhuis
Geopend op ZONDAG
Activiteiten
Zodra er meer bekend is over het programma en de activiteiten kun je dat hier vinden.
Informatie over het monument
De naam van Het Walhuis verwijst naar de situering van het pand; een huis op de walkant. Het Walhuis is omstreeks 1725 gebouwd als pakhuis van de zeer welvarende reders- en koopmansfamilie Boon. Later werd het pand woonhuis van het personeel van Jan Boon junior (1758-1847), de laatste telg van de familie Boon. Hij besloot dat zijn nalatenschap ten goede moest komen aan de nijverheid in De Rijp en richtte de Maatschappij tot Bevordering van Nijverheid in De Rijp op. Nog steeds ondersteunt de huidige Stichting Jan Boon lokale culturele en sociale doelen. Na ruim honderd jaar leegstand werd in 1983 besloten Het Walhuis te restaureren en er een sociaal-culturele bestemming aan te geven. Sinds 1984 is Museum Jan Boon in Het Walhuis gevestigd.
Bouwjaar en bouwstijl
1725, 18e eeuws walhuis met tuitgevel.
Blikvangers en wetenswaardigheden
- In de regentenkamer komen de commissarissen maandelijks bijeen.
Bekijk deze plek op Google Streetview
Kijkje door het sleutelgat







Molen C
Geopend op ZATERDAG
Rondleidingen en demonstraties van het molenambacht (draaien bij voldoende wind) vanaf 10.30 uur. Door de droogmaking van de polder Heerhugowaard kon men daar het boezemwater uit de andere polders niet meer kwijt en werd besloten om een extra ’trap’ in de molenbemaling aan te leggen. Het water uit de Raaksmaatboezem werd naar de Schermerboezem gemalen welke 40 cm hoger lag. Voor dit doel werden er, rond 1630, zes molens gebouwd langs de huidige Hoornsevaart. De molens kregen de namen A, B, C, D, E en F.

Maalderij De Gouden Engel
Geopend op ZATERDAG
Expositie Historische Vereniging Koedijk, maaldemonstratie (bij goede wind). Rondleidingen om 11.00 uur en 15.00 uur. En speciaal voor de kinderen: speurtocht, bellenblazen en molentjes maken. De stichting heeft als doel het molenaarsvak levend te houden en had al direct de herbouw van de molen voor ogen. Na de restauratie van de maalderij verrees uiteindelijk de geliefde molen. In 1847 werd Cornelis Bos de eigenaar en in 1866 liet hij een meelfabriekje naast de molen bouwen, dat er nog altijd staat. Vlak daarnaast kwam in 1871 het kleine woonhuisje te staan (nr. 236).
Lees verder op Alkmaar op de Kaart.

Strijkmolen K
Geopend op ZONDAG
Strijkmolen K is één van de oorspronkelijk 14 strijkmolens die tussen 1627 en 1632 in de Schermer werden gebouwd en tot 1941 de Raaksmaatboezem afmaalden op de Schermerboezem. De oorspronkelijke 4 strijkmolens bij Rustenburg werden in 1631 op kosten van de polder Heerhugowaard gebouwd na herhaalde wateroverlast wegens onvoldoende afwatering van de Raaksmaatboezem op de Schermerboezem.
Lees verder op Alkmaar op de Kaart
Filters
Hoe gebruik je de digitale kaart?
Klik op de icoontjes voor meer informatie. Of klik rechts boven de kaart op ‘Overzicht’ om alle open monumenten op een rij te zien. Wil je de kaart weer terug? Klik dan op ‘Kaart’. Wil je alleen zien wat er op zaterdag of juist op zondag open is? Vink dan de dag van jouw keuze aan in de linker kolom. Ben je vooral geïnteresseerd in bepaalde monumenten, zoals bijvoorbeeld molens of hofjes? Dan kun je dat daaronder aangeven. Wij wensen je heel veel plezier in het Open Monumentendagweekend!
Papieren plattegrond?
Liever een papieren plattegrond? Die vind je vanaf circa 20 augustus bij de bibliotheek, de musea, de VVV’s, in de horeca en tijdens het Open Monumentendagweekend ook in de Grote Sint Laurenskerk en bij de informatiepunten.