Komfoor aan de turfmarkt

Vondst op vrijdag

1 november 2024

In oktober 1989 werd het laatste stukje oude bebouwing gesloopt langs de Turfmarkt. Het ging om de nummers 1 en 2. Panden die ooit hoorden bij bierbrouwerij de Lelie. Het meest linkerdeel met zijn gevel van rond 1900 hoorde ooit bij het bouwvallige deel (foto 2). Hoe het er in 1858 bijstond, zie je op foto 3. Ogenschijnlijk één groot bedrijfspand! Maar toen ik na de sloop, samen met medevrijwilligers van de toenmalige Stichting Alkmaarse Bodemvondsten ging kijken, vonden we een beerput die toch ook wees op een bewoond gedeelte.

(Tekst gaat verder onder de foto’s)

Onder het hele pand zat een souterrain, met een beerput in een hoek. Het gebruiksgoed dat we daarin aantroffen, bestond uit kook- en drinkgerei. Zoals rood- en witbakkend aardewerk, porselein, glaswerk, pijpen, enzovoort. De vondsten kwamen uit de periode vanaf de vroege zeventiende eeuw tot ergens in de tweede helft van de negentiende eeuw.
Vooral de zeventiende- en achttiende-eeuwse vondsten geven aan dat het hier waarschijnlijk ging om een huishouding in goeden doen.
Eén van de vondsten is een tinnen komfoortje op een los schaaltje. Het is een klein model, met een diameter van ca 10 cm en met drie pootjes, waarvan er trouwens één is verdwenen. De pootjes lopen uit in een uitlopend deel waarin je een klein potje kon plaatsen. De werking is vrij simpel. In het komfoortje zelf zit een opengewerkt raster waarin je brandbare vloeistof kon gieten. Het blijft de vraag waarvoor het komfoortje werd gebruikt. Door zo’n open bakje met brandstof zal een aardige vlam ontstaan, waardoor het niet aannemelijk is dat het voor thee of koffie werd gebruikt. Dus naar wat erop werd verwarmd, zullen we nog even moeten blijven raden…

Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’