Tweedehands dakpannen beter voor je monument en voor het milieu
Tip van de monumentenadviseur
In de monumentenzorg geldt: gerepareerd is vaak beter en mooier, dan vernieuwd. Onze specialisten van het gemeentelijke Erfgoedteam worden er dan ook heel blij van als eigenaren van oude woningen (monument of niet) ervoor kiezen om tweedehands dakpannen te gebruiken. Toch zien we ook gebeuren dat daken nieuwe pannen krijgen, terwijl de oude dakpannen nog prima bruikbaar waren. Kom je tekort? Dan is het vaak niet moeilijk om tweedehands dakpannen te vinden in dezelfde stijl.
Op de foto zie je een partij rode dakpannen van het type Tuile du Nord. Ze komen van een pand dat nieuwe pannen kreeg. En de oude belandden in de container.
Hoewel de eigenaar in dit geval gekozen had voor vervangende dakpannen van het juiste type en in de juiste kleur, was deze ingreep niet nodig geweest. De oude pannen waren technisch gezien nog lang niet aan het eind van hun levensduur. Aan de pannen zelf mankeerde eigenlijk niets, die hadden nog wel een halve of hele eeuw mee gekund. Misschien was er lekkage en leek een totale vervanging van de dakpannen de beste oplossing voor de eigenaar? Wat bijzonder jammer is van het geld en de moeite, maar ook van het milieu en de originaliteit van het pand!
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Repareren gaat voor
Onze tip is dus: repareer je dak als het nodig is, maar vervang het niet. Tenzij ‘alle’ pannen slecht zijn, natuurlijk. Dit is geen verkeerde zuinigheid, maar simpelweg goede monumentenzorg. En twijfel je? Dan komen we graag langs om de kwaliteit van de pannen te helpen beoordelen. Over het algemeen is reparatie heel goed mogelijk.
Het goede voorbeeld werd onlangs gegeven door de nieuwe eigenaren van het herenhuis Kennemerpark 30 in Alkmaar. Dat is het dak met de grijze of ‘gesmoorde’ pannen, op de foto. De oude dakpannen zijn eraf gehaald en op kwaliteit gesorteerd. Voor de ontbrekende pannen zijn ‘nieuwe’ oude pannen gezocht en gevonden.
Tweedehands bouwmaterialenhandel Arie Oud in Zuidschermer is een bekend adres, en er zijn meer handelaren in oude dakpannen in de regio.
In dit geval gaat het om twee verschillende typen gesmoorde (donkere) pannen op één dak: de steile dakschilden van het geknikte schilddak zijn gedekt met friese golfjespannen en de flauwe bovenschilden zijn gedekt met kruispannen. Het dak is kaal gemaakt tot op het dakbeschot, en voorzien van een moderne dampopen regenkerende onderfolie en nieuwe tengels en panlatten. De onderfolie zorgt ervoor dat regenwater of stuifsneeuw dat doorslaat, alsnog wordt afgevoerd naar de dakgoten. Het werk is inmiddels afgemaakt door in specie vermetselde vorsten op de nokken en hoekkepers. Een op deze manier gerepareerd dak kan weer generaties mee.
Anne Pauptit, monumentenadviseur
