Voormalig Schutterswei beschermd als gemeentelijk monument
De voormalige gevangenis Schutterswei is nu officieel een gemeentelijk monument. Het gebouw, dat in 1884 is gebouwd naar een ontwerp van J.F. Metzelaar, werd vier jaar geleden omgebouwd tot viersterrenhotel The Fallon. Eigenaar GTP Vastgoed vroeg met succes de monumentale status aan voor de voormalige gevangenis. Directeur Jerry Breg: “Dit is een waardering die het gebouw verdient!”
“In de tijd dat het gebouw nog onder toezicht was van de Rijksgebouwendienst, wilde de gemeente Alkmaar er eigenlijk al een gemeentelijk monument van maken,” vervolgt Breg. “Maar de Rijksgebouwendienst was bang dat ze dan door de beperkingen vanwege die monumentale status niet meer aan de eisen van justitie zouden kunnen voldoen. Die eisen werden trouwens sowieso steeds strenger en dat was ook de reden dat de gevangenis op deze plek ophield te bestaan. Toen het gebouw eenmaal in ons bezit was, heb ik me samen met John Kerssens van Kerssens de Ruiter Architecten hard gemaakt voor een nieuwe bestemming. En nu het inmiddels succesvol in gebruik is als hotel, vonden we het een mooi eerbetoon aan het pand om alsnog die monumentenstatus aan te vragen.”
Foto’s: JJ Foto
Metzelaar, die eind negentiende eeuw de gevangenis ontwierp, was ingenieur-architect voor de Afdeling Gevangenissen en Rechtsgebouwen van het Ministerie van Justitie. Hij tekende verschillende gevangenissen in Nederland. Het model in Alkmaar kreeg lange cellenblokken en was gericht op individuele opsluiting. Toen de gevangenis in 1886 in gebruik werd genomen was er ruimte voor 27 personen. De gevangenis werd een aantal keren uitgebreid. Zo kwamen er in 1891 de twee blokken met dienstwoningen bij, langs de Prins Bernhardlaan. Hier wonen nog altijd voormalige werknemers van de gevangenis.
Wethouder Erfgoed, Anjo van de Ven ondersteunt het initiatief van GTP Vastgoed om de monumentale status aan te vragen: “als een eigenaar een deel van ons cultureel erfgoed wil behouden dan werken we daar graag aan mee. Door de bescherming als monument blijft dit stukje van de Alkmaarse geschiedenis bewaard voor iedereen”.
Foto’s: JJ Foto
“Ik woonde naast het pand toen bekend werd dat de gevangenis zou gaan sluiten. Tijdens een buurtbarbecue stonden we met een aantal buren naar het pand te kijken en hardop denkend vroegen we ons af wat ermee zou gebeuren. Of het niet iets voor mij zou zijn… Ik heb die handschoen opgepakt en ben gaan uitzoeken hoe het gebouw in elkaar zat.
Ik ontdekte toen dat de gemeente Alkmaar destijds de grond beschikbaar gesteld aan de staat. En in de afspraken was opgenomen dat de grond weer terug moest naar naar de gemeente als de staat het gebouw buiten gebruik zou stellen. Toen wist ik dat ik bij de gemeente moest zijn en niet bij de staat. Het grappige was dat dat op dat moment ook nieuw was voor de gemeente, maar toen raakte het wel in een stroomversnelling.
Samen met John Kerssens van Kerssens De Ruiter Architecten, is toen een voorkeursmodel opgesteld, in samenspraak met de buurt. Het is een ontzettend leuk proces geweest. Zo leuk, dat ik uiteindelijk besloot ook zelf kantoor te gaan houden in het gebouw. Ik werk dus nu op zolder en de rest is verhuurd aan het hotel.
En nu dus de monumentenstatus?
“Ja, Anjo van de Ven, de wethouder, vroeg waarom we die nu pas aanvroegen. En daar moet ik wel eerlijk zijn, wij wilden natuurlijk niet dat de monumentenstatus de herbestemming in de weg zou staan. Dus wij hebben eerst gezorgd voor een passende invulling en een goed energielabel en toen pas de monumentenstatus aangevraagd.” Noot: Inmiddels is het ook goed mogelijk een hoog energielabel te behalen met behoud van monumentale waarden. Zie onze bijlage over monumenten en duurzaamheid.
