Vuurtest of komfoor
Vondst op vrijdag
19 januari 2024
De vondst van deze vrijdag is een bijzondere kom, of eigenlijk een vuurtest. Vuurtesten werden vroeger onder meer gebruikt om je voeten warm te houden maar ook asbak bij het roken van een pijp. Ik heb overigens al eerder aandacht geschonken aan de vuurtest in deze rubriek.
Meestal zijn de kommen niet groter dan ongeveer 15 cm in diameter. De vuurtest van vandaag is echter een groot uitgevallen kom met een diameter van ca 45 cm. Deze kom is gevonden in 2021 in een beerput van een woning aan de Voordam. We zijn op dit moment in het Archeologisch Centrum bezig met de uitwerking van wat we daar gevonden hebben. Onze vuurtest staat op drie poten en heeft twee horizontale oren, die net onder de rand zijn bevestigd. Opvallend is het deel van de rand dat enigszins is afgeplat.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Met uitzondering van de bovenkant van de rand is het voorwerp ongeglazuurd. Wat opvalt, is dat er weinig slijtage te zien is aan de poten en dat het oppervlak zowel aan de onder- als de bovenkant nog zo schoon is. Het lijkt erop dat deze vuurtest al vrij snel na aankoop is gesneuveld. Toch hebben we aanwijzingen waar deze grote kom dan tijdens zijn korte levensduur voor heeft gediend. Hij is in gebruik geweest als komfoor (kooktoestel). Een vuurtest in een andere context dus.
(Tekst gaat verder onder de foto)
In 1986 vonden we in de Doelenstraat een vuurtest van exact hetzelfde type, en die was aan de binnenkant met roet aangetast (foto 2). Ook deze kom heeft een plat gedeelte in de rand. Dit suggereert dat het waarschijnlijk de bedoeling was de kom tegen een muur te plaatsen, en hoogstwaarschijnlijk in de buurt van de haard waar onder meer het eten werd klaargemaakt.
Het feit dat er blijkbaar brandend materiaal in werd gestopt, doet vermoeden dat het hier gaat om een soort komfoor dat als extra vuurplaats diende bij het kookproces. Bijvoorbeeld om een kookpot in warm te houden.
Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’
