Taai metselwerk

Detail op dinsdag

14 januari 2025

Dat oud metselwerk andere eigenschappen heeft dan moderne muren die gemetseld zijn met cementspecie, is bekend. Op de hoek van de Oudegracht en de Ridderstraat in Alkmaar staat een mooi voorbeeld. De raamkozijnen in de achttiende-eeuwse klokgevel zijn niet recht boven elkaar geplaatst. En de borstweringen zijn erg laag. Dat is het metselwerk tussen de onderste en de bovenste raampartij. Dit is uitgevoerd met rechtop gemetselde stenen, die rollagen heten.

(Tekst gaat verder onder de foto’s)

Door deze situatie ontstaan dwarskrachten in het metselwerk. Krachten die de lage borstweringen niet kunnen dragen. En toch is het muurwerk niet gescheurd. In plaats daarvan is het vervormd. De bakstenen zijn gemetseld met kalkmortel. Hierdoor heeft de oorspronkelijk rechte muur zich in de loop van de afgelopen twee tot drie eeuwen gevormd naar het krachtenspel. De muur heeft inmiddels een golvende vorm.
Met kalk gemetselde muren zijn misschien wel minder sterk. Maar ze zijn dus wel elastischer en taaier dan muren die gemetseld zijn met cement.

Dit detail is uitgelicht door Anne Pauptit, monumentenadviseur team Erfgoed, gemeente Alkmaar