Jarige Munnikenweg staat bol van de geschiedenis

De Munnikenweg bestaat 750 jaar. De nu vrij rechte weg, die sinds 2017 de monumentenstatus heeft, was vroeger een stuk bochtiger. In 1870 is de weg rechtgetrokken en toen zijn ook de kasseien gekomen waar de weg inmiddels beroemd om is. Dit hele jaar wordt hard gewerkt aan het opnieuw bestraten van de weg. Een technisch uitdagende klus, omdat het zulke zware stenen zijn. En een klus met twee keer een overigens ingecalculeerde stop voor het nader onderzoeken van twee archeologisch belangrijke stukken geschiedenis: de brug bij de bij voormalig kasteel de Middelburg en een tankversperring uit de Tweede Wereldoorlog.

Het straatwerk aan de Munnikenweg wordt uitgevoerd door wegenbouwbedrijf Gebroeders Beentjes uit Uitgeest, in opdracht van Stadswerk072. Martin Ruijmgaart (hoofd toezichthouder namens Stadswerk072): “De weg was verzakt en hobbelig, dus wat we doen, is onderhoudswerk. De wegenbouwer haalt de oude keien eruit, brengt vervolgens de baan weer onder profiel, en dan kunnen diezelfde keien er weer in. Ook worden enkele stukken van de weg gerepareerd. Zo waren er op sommige plekken, waar bijvoorbeeld een nutsbedrijf bezig was geweest met leidingen, tijdelijk betonstenen gelegd. Nu komen ook daar weer keien voor in de plaats.” (Tekst gaat verder onder de foto)

Bijzonder project

“Het herstraten van de Munnikenweg is een bijzonder project. Op de eerste plaats omdat je dus aan een monument werkt. Maar ook de manier van straten zelf is in dit geval bijzonder. Inmiddels is het al de gewoonte om keien mechanisch te leggen. Arbotechnisch gezien worden de stratenmakers anders veel te zwaar belast. Straten maken is sowieso al heel zwaar werk. Als je niet voldoende rekening houdt met de Arbo-eisen, is je lichaam al heel jong versleten. Dus tegenwoordig wordt gewerkt met een klem waarmee een kleine vierkante meter bestrating in één keer kan worden opgepakt en neergelegd in de zandbaan.
Dat werkt alleen niet in dit geval, want we hebben hier te maken met keien van allerlei verschillende afmetingen. Maar daar heeft de aannemer dus een oplossing voor gevonden. Zij hebben zelf een machine ontwikkeld die acht stenen tegelijk oppakt. Dat gebeurt met behulp van zuignappen. Zo worden ze in de baan in getild om vervolgens door stratenmaker recht te worden gelegd. Ik kan merken dat de stratenmakers het zelf ook een bijzondere klus vinden. Dit is toch heel wat anders dan de normale vierkante meters. Het enige nadeel is dat het wel een hele lange weg is. We zijn nog wel tot het eind van het jaar bezig.”
De stratenmakers zijn begonnen in februari en het eerste stuk van de weg is klaar. Martin: “En nu het schoolvakantie is, maken we van de gelegenheid gebruik om het stuk voor de basisschool te leggen.” (tekst gaat verder onder de foto)

En tijdens het werk, stuitten jullie twee keer op bijzondere vondsten?

“Ja, maar dat was van tevoren bekend. En zodra zoiets gebeurt, neem ik contact op met Erfgoed, zodat de archeologen het nader kunnen onderzoeken. Ik vind dat persoonlijk heel belangrijk, want het is toch de geschiedenis van Alkmaar.”

Middeleeuwse brug

“Omdat de Munnikenweg een monument is, moet hij weer in de oude staat worden teruggebracht,” vertelt stadsarcheologe Nancy de Jong die tot twee keer toe, samen met haar collega’s, de ondergrondse archeologische resten nader heeft kunnen bestuderen.
Eerst werd de brug bij het voormalige kasteel de Middelburg gevonden. Nancy: “Langzaam maar zeker komen we steeds meer te weten over dit bijzondere stuk geschiedenis. En in het najaar gaan we droneonderzoek doen in de Oudorperpolder. Dan gaan we het deel tussen de Middelburg en de Nieuwburg onderzoeken met verschillende sensoren. Dat is pas ook gebeurd bij het kasteel van Weesp, daar was ik ook bij betrokken. We gaan dan een micro reliëfmodel maken van de polder, met behulp van speciale infrarood en warmte camera’s. Het is een samenwerkingsproject met UVA die hun techniek op dit gebied wil verfijnen. In dit geval weet ik op sommige stukken dankzij geofysisch onderzoek [link!!!] al wat er zit. Die gegevens kunnen we dan van twee kanten toetsen. Ik ben heel benieuwd wat eruit komt. Het zou me bijvoorbeeld niks verbazen als er in de buurt van de toegangsweg naar de Nieuwburg nog meer heeft gestaan…” (tekst gaat verder onder de foto)

Tankversperring

“De voormalige tankversperring hadden we al eerder ontdekt. Eén van die betonstroken was namelijk altijd al zichtbaar. Enkele jaren geleden vroegen we ons al af of het iets uit WOII zou zijn. Toen hebben we Mark Alphenaar van het Regionaal Archief erbij gehaald, want we wisten dat hij zich met dit onderwerp bezighield. De herstrating van de weg, waarbij dus een groot deel zichtbaar zou worden, was een mooie aanleiding om dit nader te onderzoeken.” (Lees het artikel en bekijk het filmpje)

Oorspronkelijke weg

Over hoe de Munnikenweg eruit zag voor 1870 is niet zo heel veel bekend. Nancy: “Als je dieper zou graven, zou je vast kunnen zien hoe de weg ooit is aangelegd. Maar dat is voor de huidige werkzaamheden niet nodig. In principe gaat nu alleen de bovenste 30 cm eraf en daarmee verstoor je geen archeologische resten. Behalve op punten waar de riolering moet worden aangepast, maar dat was slechts op enkele plekken het geval.
Wij zijn heel blij met de samenwerking met Stadswerk072. Zij houden ons keurig op de hoogte als ze ergens op stuiten wat voor ons mogelijk interessant is. In dit geval wisten we van tevoren welke plekken we nader zouden willen onderzoeken. En dat is ook dit keer weer perfect gegaan. Wij hebben als archeologen nog wel eens het vervelende imago dat we alle werkzaamheden hinderen, maar als het in goed overleg gaat, zoals hier, dan kan het dus heel goed uitpakken.”

Verhalen over de Munnikenweg

De jubilerende Munnikenweg komt ruim aan bod in een drietal artikelen van Dick Veel in de Historische Kroniek van Oudorp, een uitgave die jaarlijks wordt uitgebracht door de Stichting Historisch Oudorp en die te koop wordt aangeboden in enkele Oudorpse winkels. De bijdrage over de Munnikenweg is ook te lezen op op deze website. Met dank aan de Stichting Historisch Oudorp.

De Munnikenweg op Open Monumentendag

Op Open Monumentendag, op de eerste zaterdag van september, is er ook altijd wat te doen op of rondom de Munnikenweg. Houd het programma in de gaten (meestal vanaf juni beschikbaar).